Quotations

Le citazioni ermetiche in Alberto Magno

a cura di Antonella Sannino

Questa sezione presenta i risultati preliminari di una ricerca in corso volta al censimento dei riferimenti impliciti ed espliciti a Ermete Trismegisto e alle dottrine ermetiche presenti nelle opere autentiche e spurie di Alberto Magno.

Include inoltre i riferimenti testuali a figure riconducibili alla più ampia tradizione ermetica, considerando le varianti linguistiche nei diversi contesti geografici e culturali—come Thot, Theut, Mercurius Aegyptius, Enoch, Gemma Babilonensis, Audimon, Aristotele (Pseudo), Platone (Pseudo), Flaccus Africanus, Apollonio, Tebit, Tabit e altri.

La mappatura iniziale dei riferimenti ermetici nelle opere autentiche di Alberto Magno si basa sui seguenti studi:

L. Sturlese, Saints et magiciens: Albert le Grand en face d’Hermès Trismégiste, “Archives de philosophie”, 43 (1980), 615-634 (633-634: Appendice. Les citations d’Hermès dans l’oeuvre d’Albert le Grand); Id., Proclo ed Ermete in Germania da Alberto Magno a Bertoldo di Moosburg. Per una prospettiva di ricerca sulla cultura filosofica tedesca nel secolo delle sue origini (1250-1350), in (ed.) K. Flasch, Von Meister Dietrich zu Meister Eckhart, Hamburg 1984, 22- 33.

P. LUCENTINI, L’Asclepius ermetico nel secolo XII, in H. J. WESTRA (ed.), From Athens to Chartres. Neoplatonism and Medieval Thought. Studies in Honour of Edouard Jeauneau, Brill, Leiden-New York-Köln 1992, 397-420.

D. Porreca, Albertus Magnus and Hermes Trismegistus: An Update, “Mediaeval Studies”, 72 (2010), 245-282 (2010).

Il rilevamento delle fonti ermetiche relative ai testi albertini apocrifi—particolarmente il Liber de virtutibus herbarum, lapidum et animalium e il De mirabilibus mundi— si basa su questi altri contributi:

Isabelle Draelants, Le Liber de virtutibus herbarum, lapidum et animalium (Liber aggregationis). Un texte à succès attribué à Albert le Grand, Micrologus Library 22, Firenze 2007.

Antonella Sannino, Il De mirabilibus mundi tra tradizione magica e filosofia naturale, Micrologus Library 41, Firenze 2011.

Le citazioni di opere ermetiche già documentate nella sezione ermetica di www.bphv.eu sono opportunamente indicate tramite collegamenti diretti.

> In English

Work

Liber Hermetis

Implcit

ed. Sannino, 2011

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De mirabilibus mundi

124-125

Quotation

Et dicitur, quod si fiat annulus ex albis ungulis asini, qui induit ipsum epilepticus non patitur epilepsiam.

cfr. Kyrandis II O, ed. Delatte 1942, 123, 5-7: «De ungula vero dextri pedis anterioris si feceris anulum et dederis ad gustandum daemoniaco, salvabitur eodem die».

Kyranides

Liber Hermetis

Implicit

ed. Sannino, 2011

Albertus Magnus / Albert The Great

De mirabilibus mundi

124

Quotation

Et in libro Hermetis, oculi ursi ambo qui ligantur in panno lini super adiutorium sinistrum, removent quartanam, et dicitur quod si lupus viderit hominem, et ipse non videt eum, stupescit homo et timet et raucescit. Et ideo si quis gerit oculum lupi, iuvat eum ad victoriam et audaciam, et debellationem et timorem aduersarii.

Belbinus

Implicit

ed. Sannino, 2011

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De mirabilibus mundi

118

Quotation

Et dixit Belbinus quando accipis albumen ovi et alumen, et lenis cum eo pannum et ipsum abluis cum aqua salis, sicca eum prohibet ignem comburere.

Liber Hermetis

Implicit

ed. Sannino, 2011

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De mirabilibus mundi

118

Quotation

Et dicitur in libro Hermetis quando proicitur semen porri super acetum, recedit acetositas eius.

Alchorath et Ptholomaeus

Explicit indeterminate

ed. Drealants, 2007

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De virtutibus herbarum, lapidum et animalium

359.15

Quotation

Et hic testatur Hermes libro Alchorath et Ptholomaeus

De pelicano

Kyranides

Alchorath, Hermes, Ptholomeus

Explicit indeterminate

ed. Draelants, 2007

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De virtutibus herbarum, lapidum et animalium

351.8

Quotation

Et hoc habetur libro Alchorati et ab Hermete et a Ptholomeo

Kyranides

In libro Hermetis adhuc etiam in libro Alchorath

Explicit indeterminate

ed. Draelants, 2007

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De virtutibus herbarum, lapidum et animalium

343. 3-5

Quotation

Et primo de aquila et postea de aliis

et ultimo de quibusdam piscibus

secundum quod inveni in libro Hermetis adhuc etiam

in libro Alchorath

Kyranides

Alchorach

Explicit indeterminate

ed. Draelants, 2007

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De virtutibus herbarum, lapidum et animalium

319.6-8

Quotation

Et est lapis quidam generatus in mari rutilans et rubicundus. Et in incantationibus a phisicis ac etiam a magic dicitur, puta libro Alchorach.

Kyranides

Toz et Gemma Babilonensis

Implcit

ed. Draelants, 2007

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De virtutibus herbarum, lapidum et animalium

316. 5-6

Quotation

Hunc autem Elyotropiam appellant nigromantici proprium nomen est Toz et Gemma Babilonensis.

Aaron et etiam Hermes

Implicit

ed. Draelants, 2007

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De virtutibus herbarum, lapidum et animalium

302. 4-5

Quotation

Et est hic lapis tante virtus sicut vult Aaron et etiam Hermes

Ex Kiranidis libro et libro Alchorach

Explicit determinate

2007

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De virtutibus herbarum, lapidum et animalium

259.16-17

Quotation

Immo etiam egomet ut in pluribus veritatem inveni et veritatem suppono quo ad aliqua ex Kiranidis libro et libro Alchorach

Kyranides

Rosa

Implicit

ed. Borgnet, 1893-4, Liv. IV, dist. 44, art. 8

Albertus Magnus / Albert The Great

Super IV libros Sententiarum

557a-b

Quotation

/557a/modum cibi impedit ordo naturae : quia homo debet cibari vegetabilibus et brutis, et non carnibus humanis : et ideo non potest esse cibus ex tali. Sed hoc nihil esse videmus. Dicit enim Aristoteles in VII Ethicorum de feralibus, quod carnibus humanis pascantur, ut Medea quae duos proprios natos una coena incorporavit : et in Threnis Jeremiae, IV, 10 : Manus mulierum misericordium coxerunt filios suos : facti sunt cibus earum, in contritione filia populi mei. Ergo positio facta videtur possibilis. RESPONSIO. Ad hoc dicendum, quod in veritate, sicut alibi dictum est, duplex est humidum, scilicet radicale, et nutrimentale. Radicale autem est, quod est in substantia seminis quod virtute formativa formatur in organa. Virtus autem formativa est in semine ab anima patris tantum, habens calorem pro instrumento cum triplici calido, scilicet animae, coeli, et ignis : et a calido ignis est dissolvens et distendens, sed a calido coeli in speciem movens et speciem inducens, a calido autem animae movet ad vitam et animam. Similiter est ibi etiam frigidum in triplici virtute : frigidum enim elementi est coagulans, et frigidum coeli terminans ad speciem, et in quantum est instrumentum animae, continet complexionatum vivificabile. Et similiter est de humido et sicco, sicut dicunt Auctores. Hoc autem humidum est nutrimentale superfluum in generante, et radicale sive seminale in generato : et ideo substantiale est generato, et accidentale generanti. Nutrimentale autem humidum est duplex. Unum quod vi naturae trahitur ad nutrimentum humidi seminalis, et hoc inter caetera est magis substantiale post humidum seminale. Aliud autem quod extra acquiritur per cibum, et hoc est ad triplicem usum, scilicet ad nutrimentum quantitatis secundum perfectionem staturae, et ad restaurandum deperditum ut continue-/557b/-tur esse et vita : et tertium quod est accidentale, quod de nimietate nascitur cibi, et vocatur a Philosopho augmentum innaturale, sicut ventrosi efficiuntur illi qui loca digestionis infrigidant vel frigida habent, in his enim calor naturalis est convertens, non consumens : et multa innascitur eis viscositas et pinguedo praeter naturam. Regula igitur est generalis in resurrectione, quod nutrimentum sumptum ex his humidis, in illo resurget, in quo est nobilius animatum ad vitam. Et hoc supposito, dicendum ad primum, quod tot ponit, eo quod modi resolutionum aut sunt naturales, vel per corruptionem violentam in aliud corpus. Si primo modo : tunc aut resolutio est completa, aut incompleta. Si completa, tunc est in elementa. Si incompleta, ita quod adhuc aliquid remanet, aut quantum ad partes subtiles, aut quoad partes grossas. Si primo modo, tunc dupliciter : aut enim est pars magis propinqua spiritualis, aut remota. Et primo modo, halitus : secundo modo aura, quia utraque pars est aerea vaporabilis propter humidum vaporabile exhalans a corpore et exspirans, et crassum magis dicitur halitus, magis autem tenue et aeri appropinquans dicitur aura. Si autem quoad partes grossas, aut hoc est desiccatione humidi continuantis, aut exsiccatione humidi extrahentis humidum. Et primo modo est pulvis, secundo modo cinis. Si autem est per corruptionem violentam, quae est incorporatio hominis in aliud corpus hominis : aut hoc est quantum ad vegetabile, aut quantum ad sensibile. Si primo modo, est id quod transit in substantiam aliorum corporum sicut vegetabilium, sicut dicit poeta Luxuriat Phrygio sanguine pinguis humus. Et rosae plantatae in terra sanguine hominis fimata, citius proferunt rosas, ut dicit Hermes in Alchimia.

cfr. De vegetabilibus 4.4.3 Rosa

Monas monadem genuit

Explicit determinate

ed. Borgnet, 1899, in cap. 13, v. 34

Albertus Magnus / Albert The Great

Super Iohannem

521a

Quotation

Ecce de quo est istud mandatum. Dicit autem duo: transitionem dilectionis, et retransitionem. Qui enim amat, reamari petit. Unde Hermes Trimegistus dicere dicitur : "Monas monadem genuit, et in se reflectit ardorem." Proverb. viii, 17 : Ego diligentes me diligo. Sicut enim dicit Dionysius, quod exstasim faciens est divinus amor, hoc est, extra positionem : quia cor amantis ponit extra amantem in amatum, et cor amati per readamationem in amantem primum. Et hoc notat per duo quae dicit : "Ut diligatis invicem." Ad Roman. xiii, 8 : Nemini quidquam debeatis, nisi ut invicem diligatis. Hoc enim debitum solvendo ma-/521b/-gis obligat. Et ideo diligens ab obligatione dilectionis numquam deobligatur. Et ideo omni soluto debito, manet adhuc debitum dilectionis. Unde Paulus Philemoni scribit : Et teipsum mihi debes. Ad Roman. i, 14 et 15 : Sapientibus et insipientibus debitor sum. Ita, quod in me, promptum est vobis, supple, debitum illud semper solvendum.

Liber XXIV philosophorum I

Vix mente attingitur, cum mentis acies omnino a carne avertitur

ed. Borgnet, 1899, in cap. 5, v. 37-38

Albertus Magnus / Albert The Great

Super Iohannem

227a

Quotation

1. Super Iohannem (ed. Borgnet, 1899), in cap.5, v.37-38, p.227a "Neque speciem ejus vidistis," eo quod invisibilis sit species ejus. Sed hoc intelligit de visione cognitionis ejus : quia carnali intellectu pleni, Deum ut est, intelligere et videre non potuerunt. Exod. xxxiii, 20 : Non videbit me homo, et vivet, hoc est, humana vita, et intellectu me non videbit. Quia sicut dicit HermesTrimegistus : "Vix mente attingitur, cum mentis acies omnino a carne avertitur." Joan. i, 18 : Deum nemo vidit umquam.

Asclepius

Lapis solutus calore

Implicit

ed. Weiß, 1904, in cap.28, v.2

Albertus Magnus / Albert The Great

Super Iob

308

Quotation

Et subdit de eo, quod accipitur iuxta aurum : et lapis solutus calore in aes vertitur ; lapis dicitur, ut dicit Hermes, omne, quod non evaporat in igne, eo quod sola coagulatione, quae generatio lapidis est, generatur, et est regulariter verum, ut in IV. Meteororum dicitur, quod omne, quod coagulatur ex humido frigido, solvitur calido sicco, sicut argentum, aurum ferrum, aes et omnia metalla, quae in profundo terrae generantur. In prima enim generatione in lapide immixtum est aes, et igne solvente liquescit et depuratur. Dt XXXIII, (25) : "Ferrum et aes /309/calceamentum eius," hoc est, in tanta abundantia habebit, quod sint ad calculationem ; nemo enim calceamenta de aere facit, et intendit, quod in occultissimis et in imis terrae hoc non format, nisi sapientia divina. Beatus Gregorius dicit, quod argentum eloquentiae venas accipit a sacra scriptura, ut sc. eloquentia nullum modum ponat, quem sacra scriptura non posuit. Eadem scriptura locus est, in quo conflatur aurum sapientiae. Non enim licet nobis sapere, nisi quod scriptura praedeterminavit. I. ad Cor II, (13) : "Loquimur non in doctis humanae sapientiae verbis, sed in doctrina Spiritus, spiritualibus spiritualia comparantes." Per ferrum autem, quod domat cetera metalla, intelligitur scientia argumentandi, confringens haereses, quae iterum non habetur nisi per sapientiam divinam. Sap VIII, (8) : "Scit versutias sermonum et dissolutiones argumentorum." Per aes vero, quod sonorum est, ut dicit Philosophus, profecto, quoniam aere plenum est, ipsa sacra scriptura intelligitur, sonora et spiritu plena. Ez I, (7) : "Scintillae quasi aeris aspectus candentis." Litteraliter autem intelligit, quod etiam in infimis terrae vestigia sapientiae Dei ostenduntur. In epistola ad Rom I, (20) : "Invisibilia Dei per ea, quae facta sunt, intellecta conspiciuntur ; sempiterna quoque virtus eius et divinitas."

Necromantica ars

Implicit

ed. Borgnet, 1893, in cap. 6, v. 40

Albertus Magnus / Albert The Great

Super Baruch

424b

Quotation

A Chaldaeis enim et Aegyptiis maxime idololatria inventa est, sicut dicit Hermes Trismegistus, qui necromanticae artis vanitate, nisi sunt animas, seu vitas quasdam daemonum imaginibus includere : et illius videtur dicere rationem hic. Aliquibus enim Chaldaeis haec non honorantibus, eo quod hoc erat contra legem naturalem, cum adhuc Abraham esset inter illos, sicut dicit Philo in suo libro super Genesim."Qui," scilicet scilicet, "cum audierint mutum non posse loqui," et beneficio medicinae non possent subvenire, "offerunt illud ad Bel," hoc est, ad idolum Saturni, eo quod illud quod supremum est, et deorum pater, ut putant, melius posset subvenire. Unde, Luc. XI, 15, etiam Judaei blasphemantes Domino dixerunt : In Beelzebub principe daemoniorum ejicit daemonia.

Possessio

ed. Borgnet, 1893, in cap. 3, v. 24

Albertus Magnus / Albert The Great

Super Baruch

391a

Quotation

Dicit ergo : "O Israel," qui rectissimus es, et vir strenuitate studii videns Dominum, "quam magna est domus Dei !" Domus Dei dicitur ambitus omnium eorum in quibus se demonstrat Deus vel per veritatem, vel per effectum gloriae, vel per effectum gratiae, vel per imaginem, vel per vestigium : in omnibus enim talibus decor divinae contemplationis demonstratur. Psal. XXV, 8 : Domine, dilexi decorem domus tuae, et locum habitationis gloriae tuae. I Paralip. XXII, 5 : Domus quam aedificare volo Domino, talis esse debet ut in cunctis regionibus nominetur. "Et ingens locus possessionis ejus." Possessio, ut dicit HermesTrismegistus, est in quo "post sedet id quod superius est :" superius enim in ordine creaturae semper sedet in inferiori, et manifestatur in ipso : et secundum hoc Deus sedet in omnibus, in omnibus enim resultat.

Asclepius

Intellectus

ed. Borgnet, 1894-5, Pars II, tract.13, q.77, m.3

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

94a

Quotation

Ad solutionem autem eorum quae inducunt, praenotandum est, quod anima rationalis sive intellectualis substantia est, quae stat in esse et substantialitate per causam primam cujus est imago : et ideo elevata est supra materiam, et non immersa sub ipsa sicut forma naturalis. Nec agitur a natura sicut anima vegetabilis et sensibilis, sed potius agit in ipsam naturam sicut substantia elevata super eam, et ordinans et regens et movens eam. Et in quantum sic dupliciter considerata est, fluunt ab ea potentiae duplices. Secundum enim quod stat sub luce intelligentiae causae primae, sic fluit ab ea intellectus agens, qui, sicut dicit Aristoteles in III de Anima, est ut lux. Secundum autem quod se habet ut perfectio corporis, ut dicit Avicenna in VI de Naturalibus, talis dico corporis quod inter omnia commixta et complexionata magis recedit ab excellentia contrariorum et accedit plus ad aequalitatem coeli, sic fluit ab ea intellectus possibilis et ratio inquisitiva. Cum tamen comparatus fuerit intellectus agens luce sua ad possibilem, in quem luce sua penetrat, tunc efficitur intellectus formalis et adeptus. Et quia omne possibile perfectum, specie agentis agit actionem propriam, propter hoc intellectus possibilis perfectus per lumen agentis efficitur speculativus. Et ex illa parte est, quod intellectus humanus conjungitur continuo et tempori per inclinationem ad sensum. Secundum autem quod anima substantia est quae perfectio corporis talis est, ut dictum est, quod scilicet ad aequalitatem coeli accedit, sic emanant ab ea vires sensibiles et sensuum exteriorum et sensuum interiorum. Secundum autem quod comparatur /94b/simpliciter ad corpus naturale ut actus ejus, sic emanant ab ea virtutes naturales, quae omnes sunt vegetabilis animae, scilicet nutritiva, augmentativa, et generativa. Et propter hoc illae necessitati subsunt, et aguntur potius quam agant. Et omnes hujusmodi vires secundum diversum respectum manant ab una substantia, quae dicitur anima rationalis. Et ideo dixerunt antiqui Philosophi, quod anima humana creata est in horizonte aeternitatis et temporis. Et Hermes Trismegistus dixit, quod inferius divinitatis in luce intelligentiae, in homine intellectum animae dat et lumen. Dicendum est ergo, quod intellectus pro certo secundum esse et substantiam dividitur et numeratur in hominibus, et diversus est, sicut optime probatur in rationibus contra hunc errorem inductis.

Asclepius

Fatum

Implicit

ed. Borgnet, 1894-5, Pars II, tract.9, q.33, m.2

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

367a

Quotation

SOLUTIO. Dicendum ad primam partem hujus membri, quod stultum et fatuum est dicere, quod Angeli a principio habuerunt corpora naturaliter sibi unita : et dictum est secundum quosdam Philosophos Stoicos, quorum unus fuit Apuleius, et alter Hermes Trismegistus, qui et in hoc et in aliis multis erronea dixerunt et fidei non congruentia.

Asclepius

Fatum

Implicit

ed. Borgnet, 1894-5, Pars I, tract.17, q.68, m. 3

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

703b-704a

Quotation

Notandum tamen, quod quaedam transgrediuntur fati seriem, scilicet quae in ordinem causarum non incidunt : fatum enim est connexio et ordo causarum : et talia sunt quae immediate a Deo fiunt, quibus Deus tota est essendi causa, sicut est creatio coeli et terrae, creatio animae, creatio Angeli. Haec enim nulla dispositione media creata quae adhaereat eis, deducuntur ad esse, sed sola providentia et voluntate divina : et ideo haec fato non supponuntur. Sunt alia per duos ordines causarum a providentia descendentia, scilicet per ordinem causarum naturalium, et per motum sphaerarum coelestium, et motum elementorum, et motum materiae : quae omnia mobilia sunt. Et cum nihil mobilium moveat seipsum, haec indigent dispositione a primo motore in ipsa descendente, hoc est, a providentia qua moveantur et connectantur finibus suis : sicut et in naturalibus probatur, quod motus localis quo quodlibet movetur ad locum suum, est a generante vel removente prohibens : hoc enim probatum est in VIII Physicorum, et quaecumque a tali ordine causarum descendunt, fato subjacent : quia, sicut dicunt Hermes Trismegistus et Boetius et Gregorius Nyssenus, idem est fato subjacere, quod /704a/ordini et connexioni causarum subjacere. Est iterum ordo causarum in his quae descendant a providentia per liberum arbitrium : et quia talia non immediate fiunt a Deo, sed liberum arbitrium deducitur ad ipsa, et quod deducitur, deduci non potest sine dispositione qua deducibile fiat, oportet quod etiam in illis sit relicta dispositio a providentia, qua deducantur et nectantur suis terminis. Et ideo etiam illa subjacent facto, cum fatum nihil aliud sit, nisi dispositio ordinis causarum, rebus mobilibus impressa, qua ad fines suos deducuntur et nectuntur suis terminis.

Asclepius

Fatum

ed. Borgnet, 1894-5, Pars 1, tract. 17, q. 68, m. 2

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

699b-700a

Quotation

SOLUTIO. Dicendum, quod fatum diversimode definitur, scilicet in comparatione ad id cujus est, sicut inhaerens dispositio : et sic illud definit Boetius. Definitur etiam aliquando secundum esse quod habet in comparatione ad id a quo est : et sic dicit Boetius, ibidem : "Fatum est eorum quae divina simplicitas gerenda disposuit, mobilis nexus atque ordo temporalis." Et sic definitur fatum secundum quod est connexio causarum omnium gerendorum a prima et principe causa usque ad ultimum effectum. Et cum fatum idem sit quod Graece /700a/heimarmenê, quod, ut dicunt Gregorius Nyssenus et Hermes Trismegistus, sonat ordinem causarum, sic accipitur proprie et secundum totum esse suum : sic enim est inhaerens dispositio mobilibus causis et causatis, per quam sicut instrumentum providentia quaeque suis nectit ordinibus.

Asclepius

Ἑιμαρμένη

ed. Borgnet 1894-5, Mars I, trait. 17, q. 68, m. 1

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

695a-b

Quotation

SOLUTIO. Dicendum, quod fatum est, sicut dicit Gregorius Nyssenus in libro quem fecit de homine, in cap. de electione, quod fatum Graece dicitur heimarmenê. Graece enim heimarmenê, Latine sonat ordo. Et hoc idem dicit Hermes Trismegistus in suo libro de Causis. Dupliciter autem ponitur fatum. Uno modo Catholice, secundum quod est forma et ratio omnium per naturam, vel voluntatem, vel propositum fientium, inchoans a principe causarum quae est providentia, et ab ipsa procedens in secunda, tertia, et quarta, secundum ordinem causarum, sicut in intelligentias quae motores sunt orbium, et in orbes sive coelos, et ex coelis in motus coelorum, et ex motibus coelorum in motus elementorum, et ex motibus elementorum in actus et motus elementatorum sive complexionatorum sive quocumque modo ad formam mixti deductorum. Et in proposito similiter. Omnium enim quae in proposito sunt, vel fieri possunt, sive ab Angelo, sive ab homine, prima ratio et forma exemplaris in providentia divina est : et ab illa sicut a fonte et principe quasi per influentiam procedit in alia si sunt bona, vel ordinanda per ipsum si mala sunt. Unde totus ille ordo causarum ex providentia inchoans, quae exemplariter om-/695b/-nia continet et causaliter, Graece vocatur heimarmenê. Et quando accipitur dispositio exemplata a providentia influxa et impressa rebus creatis secundum totum ordinem causarum naturalium et voluntariarum rebus inhaerens, et quasi impressa et incorporata rebus creatis, tunc vocatur fatum. Unde providentia et fatum differunt ut exemplar et exemplatum, et sicut causa influens, et forma influxa. Propter quod etiam Hermes Trismegistus et Plato mundum ab hoc exemplari egressum describunt, quasi secundum Deum a Deo deorum formatum. Et hoc modo ponere fatum nihil est inconveniens. Sic enim a providentia inchoat, et in aliis non est nisi dispositio causata et impressa.

Asclepius

Dei inventi sunt

ed. Borgnet, 1894-5) Pars I, tract.6, q.29, m.1, art.1

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

292a

Quotation

Adhuc, Hermes Trismegistus in libro suo de Causis, de Aegyptiis dicit, quod in tanta communitate deorum, dii speciales tam a diis quam a deabus inventi sunt. Ergo Philosophi opinati sunt plures esse deos. Et constat, quod Philosophorum opinio non fuit sine opinabili ratione : ergo ad minus opinabile est plures esse deos : et hoc ex aptitudine divinae naturae.

Asclepius 23, 24; 37, 38

Idolatria

ed. Borgnet, 1894-5, Pars I, tract.6, q.25, m.4, art.4

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

228a

Quotation

AD PRIMAS ergo auctoritates Jeremiae, Psalmistae et Isaiae dicendum, quod mendacium dicitur idolum : quia sicut mendacium figmentum veritatis est, cum tamen a veritate deficiat, sic idolum figmentum est numinis, cum tamen nihil de veritate numinis habeat : propter quod /228b/etiam fictus deus dicitur, qui nec natura, nec participatione Deus est : quia licet in idolo materiam Deus creaverit et aliquid sit, tamen numen quod dicitur ei praesidere, nihil est nisi in figmento hominis, et nihil est in rebus mundi quas Deus creavit : a praesidentia tamen illius numinis sic ficti vocatur idolum Deus. Unde, I ad Corinth. viii, 4 : Scimus quia nihil est idolum in mundo. Ponit tamen Hermes Trismegistus in libro quem de causis fecit, super omnem scientiam, scientiam esse idololatriae, qua docetur, qua arte animae daemonum de inferno evocentur et praesideant imaginibus et dent responsa in illis. Quod si verum est secundum quosdam, et docetur in illa parte astronomiae quae est de imaginibus, ut est de capite Saturni, et de aliis : tamen non est verum, quod daemon praesidens aliquid numinis habeat. Nec dicuntur animae daemonium, nisi intransitive, hoc est, daemones qui dicuntur animae. Sicut etiam in vitis Sanctorum legitur, quod idola dabant responsa per daemones. Unde idolum falsus Deus dicitur. Sic etiam figmentum falsum quoddam dicitur, ut in praehabitis dictum est. Sicut pictura dicitur falsus homo : quia fictus homo, qui licet nomen hominis habeat, nihil tamen habet de hominis ratione : propter quod aequivoce dicitur homo, ut dicit Aristoteles in Praedicamentis.

Asclepius

Possessio

ed. Borgnet 1894-5, Pars I, tract. 5, q. 23 m.1, art.1, part.1

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

169b

Quotation

AD ALIUD dicendum, quod possessio sumitur, secundum quod dictum est in explanatione definitionis, pro eo scilicet quod in se et intus et ad nutum habetur : in illo enim immobiliter et quiete sedet ille qui hoc possidet, ut dicit Hermes Trismegistus.

Asclepius 14

Aeternitas possessio

Explicit determinate

ed. Borgnet, 1894-5, Pars I, tract.5, q.23, m.1, art.1, part.1

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

166a

Quotation

Sicut enim dicit Hermes Trismegistus in libro de Causis, "Possessio est prioris in posterius sessio." In aeternitate autem non est prius et posterius. Ergo nec possessio. Et primum secundum intellectum est possessio, non secundum interpretationem possessionis quam ponit Hermes, sed secundum hoc quod dicitur possessum, quod a se et intus est habitum. Nihil autem creatum habet a se esse, nec intus habet esse secundum dependentiam ad aliud, nec ad nutum habet sive ad libitum proprium, sed exspectat et accipit ab alio, quod est prima causa et fons esse. Et ideo nihil creatum habet esse possessum, sed mendicatum et mutuatum.

Asclepius 14

Delphora ad Aesculapium

Explicit determinate

ed. Borgnet, 1894-5, Pars I, tract.4, q.20, m.2, q. inc.

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

141a

Quotation

Adhuc, Anima essentialis est ei cujus est anima, hoc est, in quo facit vitam et motum, et est conjuncta ei cujus est anima. Deus autem principium est separatum, nulli essentiale et nulli conjunctum. Unde Hermes Trismegistus in libro qui dicitur Delphora ad Aesculapium : "Solus Deus, et merito solus ipse : ipse enim in se est, et a se est, et ipse totus est plenus atque perfectus : hujusque sua summa stabilitas est, nec alicujus impulsu, nec loco moveri potest : cum in eo sint omnia, et in omnibus ipse sit solus." Non negatur tamen, quin Deus idealiter se habeat ad facta : omnia enim facta sunt ad ipsum sicut ad ideam.

Asclepius 1; 20

Basiliscus

Implicit

ed. Borgnet, 1894-5, Pars I, tract.19, q.78, m.2

Albertus Magnus / Albert The Great

Summa theologiae

834a-834b

Quotation

/834a/-turans, scilicet subjectio naturalis ex parte naturae naturatae, et potestas naturalis qua natura naturans, hoc est, Deus in natura naturata potest facere quod vult. Et hoc dupliciter, scilicet secundum legem naturae, et secundum libertatem voluntatis in qua lege ordinatio divina summe lex est. Propter quod etiam quaedam sunt supra naturam, et quaedam contra naturam, et quaedam praeter naturam. Supra naturam sunt, quae infra activam potentiam et passivam non sunt, tamen in subjecta materia fiunt agente et operante potentia divina, quae supra naturam est : sicut dicit Dionysius in Ecclesiastica hierarchia ad Timotheum loquens de resurrectione : "Haec quidam Graeci contra naturam esse dicunt : secundum autem me et te supra naturam et ultra naturam sunt." Contra naturam autem sunt, quae contra cursum consuetae naturae videntur esse, ut quod virgo manens virgo pariat, et quod caecus videat, et quod mortuus resurgat : haec enim in potentia activa naturae et passiva non sunt, sed altiori potentia perficiuntur, quae naturali ordine in natura subjecta facit quod vult, ut dicit Chrysostomus : dicit enim, quod miraculum est, quod sola divina voluntate perficitur. Praeter naturam autem est, quod quamvis sub potentia activa et passiva sit naturae, tamen non educitur in actum modo operationis naturae, sicut, Exodi, vii, 10 et seq., ubi de virga facti sunt serpentes, et de serpentibus virgae, quae natura paulatim facere potuit per causas seminales, quae sunt in ipsa, sicut si putrefaciendo virgam, putrefactum per seminalia formantia ad serpentem sic ex virga serpens fieret, sicut in Alchimia Hermetis docetur generari basiliscus : hoc enim natura paulatim facit putrefaciendo virgam, et putrefactam deducendo ad serpentem. Magi autem sive malefici per incantationes daemonum, qui subito discurrunt per elementa et subito in momento colligunt semina /834b/putrefacientia et deducentia putrefacta ad aliam speciem quam volunt, fecerunt etiam de virgis serpentes. Unde nihil contra naturam, nihil supra naturam fecerunt, sed praeter naturam, hoc est, praeter modum operationis naturae: quia hoc fecerunt subito quod natura facit paulatim. Dicendum ergo, quod Deus facit contra naturam primo modo dictam in omnibus miraculis. Sed contra naturam secundo modo et tertio modo dicam numquam aliquid facit. Si enim faceret contra naturam secundo modo dictam, esset contrarius sibi ipsi : et si faceret contra naturam tertio modo dictam, derogaret suae institutioni et suae ordinationi. Sic ergo nihil facit contra naturam, sed supra naturam, et praeter naturam. AD PRIMUM ergo dicendum, quod virginem parere non est contra naturam nisi primo modo dictam, sed supra naturam est et praeter naturam. Unde cum dicitur, virginem parere est possibile, eo quod omne verum est possibile, locutio est duplex: eo quod potest esse de re, vel de dicto. Si est de re, falsa est : sensus enim est, virgo manens virgo potestatem habet pariendi : et hoc falsum est. Beata enim Virgo pariendi potestatem in natura non habuit, sed Spiritus sanctus desuper veniens, ut dicit Damascenus, virtutem generativam ei attulit. Et beatus Gregorius dicit, quod "filius matri foecunditatem attulit, virginitatem non minuit, sed sacravit." Si autem est de dicto, vera est : sensus enim est, quod hoc dictum possibile est esse verum, virginem parere est possibile : hoc enim verum fecit et demonstravit Deus potentia sua superiori. Et hoc accipitur ex ipsa serie Evangelii Lucae, i, 35, ubi principia hujus generationis activa ponit dicens : Spiritus sanctus superveniet in te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi. ID QUOD dictum est, probatur per sequens quod additur de Augustino.

Idola

ed. Borgnet, 1891, Lib.VII, cap.10

Albertus Magnus / Albert The Great

Politica

698b-699a

Quotation

Eas autem quae divinis appropriantur habitationes, et principalissima Antiquorum convivia, quae in festis Deorum fiebant : congruit locum idoneum habere : et eumdem quemcumque non sacrorum lex determinavit, ad loci scilicet puritatem et munditiam. Hanc legem ponit Vitruvius, quod scilicet Veneri non in civitate aedificetur, sed extra in locis floridis, ne si intus essent matronae videntes lascivias sacrorum Veneris, dissolverentur in lasciviam. Marti autem extra civitatem aedificabatur in locis lapidosis et asperis : Saturno vero in locis silvosis, in lucis scilicet. Et hoc est quod etiam dicit hic : Seorsum, vel aliquod oraculum, id est, templum : in apparitionibus enim oracula dii praestabant aliud. Et dat exemplum, ibi, Apollinis scilicet qui Deus erat sapientiae, cui septem sapientes primi consecrati sunt, Bias scilicet, et Thales Milesius et alii quinque. Et quare dixerit oraculum, subdit, responsivum, id est, in quibus Dii respondebant sacerdotibus per oracula : sicut enim docet Hermes Aegyptius, quem Beatus Augustinus inducit in libro de Civitate Dei, et vocat eum cognomento Trismegistus, error illius temporis tantum invaluit, quod daemones quos vocabant intellectus, carminibus quibusdam applicabant imaginibus /699a/idolorum, et dabant responsa. Qualiter ergo talia sunt ponenda, determinat subdens, ibi, Erit autem utique talis locus, qui apparentiam habet ad virtutis positionem sufficienter, id est, qui exteriori pulchritudine congruit pulchritudini virtutis quae est in cultu. Et hoc determinat ulterius subdens : Et ad vicinas partes civitatis eminenter, supple, se habet. Et hoc dicit Vitruvius propter Jovis sacra, quae in collibus et montibus colebantur, quem etiam dixerunt Jovem, id est, viventem patrem, quia propitius esset hominibus et rex Deorum.

Asclepius 23, 24; 37, 38

Kyranides

ed. Draelants 2007, XXX

Ps. Albertus Magnus / Ps. Albert The Great

De virtutibus herbarum, lapidum et animalium

In alchimicis, argentum vivum

Implicit

ed. Borgnet, 1890), Lib.IV, tract.1, cap.8

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

94a-95b

Quotation

De natura et commixtione ferri. Tandem autem de FERRO sermo habendus est : hoc enim ignobilius est caeteris liquabilibus metallis, neque est liquabile sicut cera, sed potius liquabile mollificabile. Est autem compositio ejus ex argento vivo terrestri ponderoso et lutulento et immundo valde, et ex sulphure immundo terrestri, cujus virtus convertit ipsum argentum vivum in ferri spe-/94b/-ciem : et ideo est scabrosum valde : et rubiginem de facili contrahit propter sulphuris adustionem, et fuliginat ea quae tangit, et forte terrestris substantia ejus sulphuris est atramentosa, et propter hoc limatura ejus confert nigredinem incausto, et etiam non purgatur ab humore unctuoso, et ideo facilis est adustionis. Hujus autem signum est, quod cum pinguedo aliqua supponitur ei, sicut sepum, et pix, aperit ipsum, ita quod stannum superinfusum eidem substantiam ejus ingreditur, post cujus ingressum ita frangibile efficitur, quod postea fabricari non potest. Adustio autem terrestris substantiae ipsius probatur per multam scoriam quae ab ipso separatur, et maxime per hoc quod frequenter ut grana quaedam nigra in terra invenitur. Secundum hoc igitur patet quare non liquatur ut alia, sed mollificatur tantum : hujus enim causa est terrestreitas ipsius : et ideo eleganter dicit Hermes : "Tardae liquefactionis causam in ferro efficit nimia terrestreitas partium ejus, prohibens fluxum ejus sed tamen in magno igne, praecipue sabulo et sulphure aspersum, distillatur et depuratur. Propter duritiam etiam ejus fit, quod ex ipso fiunt instrumenta, sicut mallei, et incudes, unde caetera producuntur metalla : siccitas autem ejus facit ad fortitudinem acutorum angulorum in ipso : propter quod fit incisivum et perforativum eorum quae incidi debent et perforari." Dicit etiam Hermes de ipso, quod argentum vivum multum dealbans ipsum, fere ad similitudinem argenti, ingreditur in substantiam ipsius cum sulphuris, et tartari, hoc est, lapidis vivi decoctione. Sulphur enim propter vim adurentem quae est in eo, et immaturitatem, argentum vivum, vocatur ab Hermete, pervigil et insidiator omnium metallorum. Argentum tamen vivum non permanet in ipso diu in igne, sed fugit ab ipso sicut ex caeteris metallis, quibus de facili commiscetur propter naturalem quam cum eis habet conformitatem, nisi per ingenium magnum figatur /95a/et retineatur : et propter hujusmodi fugacem humiditatem quam habet, vocat ipsum Hermes servum fugitivum. Cum igitur secundum dicta siccum sit et adustum, habet operationem, quod confert spleni et stomacho debilitatis ex mollificatione : et ideo praecipitur talibus, ut bibant vinum et aquam in quibus extinctum sit ferrum candens. Chalybs autem non est alia species metalli quam ferrum, sed est subtilior et aquosior pars ferri ex ferro per distillationem extracta : et ideo durior est et compactior, propter vim ignis et propter partium subtilitatem, quae duriores efficiuntur quando uruntur. Est autem al-/95b/-bius propter majorem a terrestreitate separationem : et cum nimis induratur, tunc scinditur et percussum comminuitur propter nimiam sui desiccationem. Est autem diversitas aquae in desiccando plus et minus : et ideo fabri quaerunt specialiter aquam in qua extinguant ferrum, ex quibus faciunt gladios. Cum enim candet et in aquam mittitur, induratur, eo quod calidum frigiditatem aquae fugiens ad interiora ferri, comburit in ipso materiale humidum, et hujusmodi consumptione magis et magis induratur. Tantum igitur dictum sit de ferro et de caeteris metallis in speciali et in communi.

De natura auri

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.IV, tract.1, cap.7

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

91b-94a

Quotation

CAPUT VII. De natura et commixtione auri. Subjiciendum autem his de natura AURI, quod solum secundum Hermetem est in quo nulla apparet aegritudo : neutra enim pars materiae ipsius est imperfecta et intemperata. Cum enim sicut et caetera componatur ex sulphure et argento vivo, est suum sulphur lucidissimum et mundissimum et per loturas fortissimas deductum ad puritatem, quod nullam omnino habet unctuositatem cremabilem, nec aqueam humiditatem phlegmaticam evaporabilem : et forte in locis concavis, quorum solida superficies, est saepius sub- /92a/-limatum et digestum temperato calore digerente digestione quae pepansis vocatur : et terrea substantia quae est incorporata sulphuri, munda et subtilissima vaporabiliter suspensa per totam substantiam humidi radicalis ipsius sulphuris. Propter quod relinquitur quod calor illius sulphuris sit complexionalis, a temperamento in nullo recedens : et hoc est sicut virtus masculina in compositione auri. Similiter autem suum argentum vivum habet duas substantias ad extrema mundificata. Tertium enim quod est in ipso, calore est subtiliatum non modo materialiter divisum, sed vaporabiliter, est subtilissimum terrae forte saepius sublimatum in terrae concavitatibus per vivificum caloris solis et stellarum. Similiter autem et aqueum subtiliatum per eumdem modum iteratae saepius subtiliationis : et cum vitrum sic insit, subtiliatur subtiliter. Constat quod simul mixta per calorem et dispositionem loci praefocantis et reflectentis vaporem in seipsum, fortissimo nexu mixtionis colligata sunt. Sulphur autem in compositionem auri non venit tantum per qualitatem, sed per substantiam : et cum sit subtilis substantiae, penetrabit ubique per argentum vivum et coagulando colorat ipsum, et cum sit utrumque subtiliatione ad formam superiorum elementorum deductum, quae in natura diaphaneitatis cum perpetuo conveniunt corpore, habebit utrumque plurimum pervietatis : et cum spissentur plurimae partes materiae, simul constabunt : hoc enim est de proprietate subtilis substantiae, quod constans per coagulationem plurimas partes habebit in parvissimo loco. Diaphaneitas igitur contracta faciet colorem citrinum, et subtilitas facit consolidationem maximam : et constantia multarum partium simul in parvo loco et situ facit pondus, sicut probatur ex his quae in Coelo et Mundo rationabiliter demonstrata sunt. Relinquitur autem ex consolidatione et temperamento simul, quod aurum sit parum vaporativum, vel nihil, et /92b/ideo quasi non est odoriferum. Odor autem licet non sit essentialiter fumalis evaporatio, tamen frequenter fortis odor est cum fumali evaporatione : propter quod etiam relinquitur ulterius, quod aurum sit incorruptibilius omni metallo, et magis sustinens ignem propter fortissimam sui commixtionem in mixtura. Fumalis enim evaporatio quamdam indicat corporum corruptionem, quae est minus in argento, et magis in aere. Ex his habetur causa quare quaedam adurunt argentum, quae non adurunt aurum, sicut sulphur et arsenicum et quaedam alia. Causa enim hujusmodi est mixtura, eo quod omne terrestre ipsius est in humido se defendente ab ustione, et omne humidum ipsius est in terrestri se retinente ne evolet per evaporationem : quam connexionem Plato foedus vocat, et Empedocles collam germanorum. Ex temperantia autem auri habetur quare est calidum et humidum conferens tremori cordis et melancholiae quae facit tristem, et praecipue illi quae facit hominem solum apud se loqui : confert autem contra has passiones, sive speciebus ejusdem virtutis confricatum, sive etiam sumptum contritum. Ex soliditate autem est, quod non tingit corpora quae tangit nisi difficiliter : et ideo fertur in annulis et caeteris ornamentis. Argentum autem tingit parum, et caetera metalla tingunt multum : quod contingit ideo quia humor unctuosus in toto non est ab eis separatus, cui commixtum est terrestre adustum in eis : et hoc tingit sicut fuligo corporis unctuosi. Multa autem puritas materiae facit, quod rarissime invenitur alii corpori immixtum, sed semper quasi purum : quod cum alii permiscetur, non potest retinere tantam puritatem, et ideo degenerat in aes : econtra rarissime invenitur nisi lapidibus incorporatum. Ex hoc iterum est quod invenitur ut grana arenularum frequenter, quia tantam puritatem oportet esse paucam, et ab illa materia elevatam et quasi expulsam, et ideo diversam : tamen jam inventum est granum centum marcharum /93a/simul. Ex his iterum constat quare haec duo metalla, scilicet aurum et argentum, assumpta sunt in materiam numismatum a sapientibus antiquis : habent enim hoc speciale juvamentum ad homines complexionem juvandam et consolandam, et sunt durabiliora et nobiliora caeteris. Purificantia autem aurum sunt acuta et valde sicca, sicut sales et praecipue sales marini, et fuligo corporum unctuosorum sed siccorum et later tritus. Cum autem purificari debet aurum, fit testeum vas ad modum cucurbitae vel scutellae factum, et super illud vas fit simile illi, et conglutinatur in loco contactuum et tenaci luto, quod sapientiae lutum vocant alchimici. In superiori autem sunt foramina multa, per quae exeat vapor et fumus et postea attenuatur aurum in laminas breves et tenues, et ordinantur in vase, ita quod quilibet ordo laminarum subtus et supra habet pulverem fuliginis et salis et lateris farinati commixtorum : et decoquitur in igne forti, donec purissimum est, et consumuntur in eo substantiae ignobiles : lutum autem sapientiae de quo fiunt testae, fit ex testa contrita et iterum commixta et decocta : hoc enim vas in igne positum non comminuit igne sensibili consumptione. Tamen alio modo in alchimicis praeparatur lutum sapientiae, sed illud hic sufficiat quo aurifices utuntur. Sic igitur purificatur aurum, et non exuritur in eo nisi substantia ignobilis : propter quod eleganter dicit Hermes in Alchimicis suis : "Sulphur ipsum quadam subtili affinitate sulphuris ad quam vicinantur omnia metalla, omnia eorum perurit corpora et incinerat, aurum vero non : pori nanque ejus arcti sunt et indissolubiles." Aurum tamen quod temporibus nostris abundantius invenitur, venit de Boemiae regno, et nuper in Vuelvuale Teutoniae partibus in loco qui vocatur Turbeth, invenitur in monte quodam aurum, de quo minus, cum purificatur, consumitur, quam de aliquo alio, et tamen minoris pretii quam aliud aestimatur : cujus profecto causa nulla est, nisi /93b/quia novum est, et valor ejus ab emptoribus adhuc non probatur. Non autem ignorandum est, quod aurum quasi citrinum et croceum invenitur, quod tamen per decoctionem rubescit propter materialis principii quod album magis quam formalis quod est rubeum, consumptionem : propter quod alchimici volentes aurum facere, student ad elixir rubeum, quod medicinam vocant : et studium eorum est quod quatuor in se habeat, colorationem videlicet, et penetrationem, et immortalitatem in igne, et consolidationem : et hoc vocant rubeum solis. Elixir autem ad argentum student habere colorationem albedinis, et quod sit penetrativum, et non evaporet ab igne, et habeat subtilitatem : et hoc vocant album lunae : propter quod dicit Hermes, qui est radix super quam omnes Philosophi sui sustentati sunt, quod rubeum solis medicina est, album vero lunae. Candor vero et rubor croceum aperiunt aurum. Genus autem decoctionis quod ruborem medicum per coctionem assumat necesse est. Ex praedictis omnibus elucescit aliqualiter secundum quam rationem plurimi alchimistarum asserant de omni corpore elementato posse extrahi tria corpora, oleum videlicet, vitrum, et aurum. Patet enim ex saepius habitis pingue quoddam esse in omni elementato, quod circumfunditur partibus : quod quia viscosum est, evanescente humido aqua, distillat ab incenso corpore et assato : eo quod per optesim pellitur ad interiora, ubi diutius defenditur ab igne. In omni enim corpore est humidum radicale permixtum terreo subtili, ita quod utrumque tenet alterum, et hoc fortissime assatum sublimando se in poris corporis interioribus, quorum orificia exteriora clausa sunt per combustionem, quasi per duo se dividit : magis enim grossum et aqueum natat in corporis partibus et per fortissimum ignem effunditur vitri effusione, et congelatur frigido in vitrum : magis autem purum sublimatum propter caliditatem fit croceum, et effunditur effusione /94a/auri, quod congelatur frigido. Hoc tamen praecipue est in capillis humanis verum, quia in illis est magis virtus mineralis, praecipue illis qui de capite abscinduntur. Quare autem hoc sit, non est praesentis intentionis, sed in scientia de Animalibus est declarandum. Signum autem hujus est, quoniam tempore meo inventum est et visum caput hominis, quod inter dentes suturae superioris cranei partes multas auri pulveris habuit immixtas. Fere enim ubicumque aurum invenitur, ut diximus, quasi pulvis et quasi grana inveniuntur : cujus causa est subtilitas et expulsio materiae et sublimatio : et hujus indicium est, quod inveniuntur quasi quaedam guttulae congelatae. In poris enim vasorum naturalium praefocatus vapor cum in se reduplicatur saepius, ad humorem convertitur, qui rotunditatem guttarum assumunt : et si aliquando sunt concava oblonga et quasi ex parvis composita, hoc fit ideo, quod in collo vasis naturalis vapor nec simul conversus est nec simul congelatus, sed pars post partem : et ideo secunda addita est primae, et aliquando illis duabus tertia, sicut etiam fit in generatione grandinis. Haec universaliter a nobis de auri natura physice dicta sunt.

Hermes Plato

Aes sales

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.IV, tract.1, cap.6

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

90a-91b

Quotation

CAPUT VI. De natura et commixtione aeris. Rubea autem metalla in colore admixtione diversa sunt a dictis, sicut ostendimus cum de coloribus metallorum ageretur. Habet autem ferrum secundum se specialem determinationem extra alia metalla. Dicamus igitur AERIS compositionem, supponentes quae jam dudum probata sunt, omne metallum ex sulphure componi et argento vivo. Ponamus igitur argentum vivum esse bonum non faeculentum sive lutulentum, non tamen ab humore extraneo omnino purgatum, et substantiam sulphuris esse faeculentam et adurentem et in parte accensam, et sic argento vivo per substantiam et qualitates commisceri : tunc enim absque dubio convertit ipsum in ruborem, et non poterit eidem propter utriusque non plenam subtiliationem bene misceri : et tunc efficiet aes quod non est omnino bonae mixtionis, propter quod multa faex inde resol-/90b/-vitur, et multum evaporat in igne : quia cum sulphur in parte incensum est, ideo quaedam partes argenti vivi amplius quam aliae purificantur, et consumitur in eis superfluum humidum, et in illis partibus videbitur habere venas auri. In aliis autem ubi minus digestum est, erit squalosum et ignobile et terrestre propter adustionem, et hanc diversitatem in cupro quod invenitur in Teutoniae partibus in loco qui Goselaria vocatur, expresse invenimus, et ideo etiam hoc cuprum melius omnibus aliis aestimatur tanquam venas auri habens immixtas : et non improbabile, quin sulphur illius aeris sit mixtum cum arsenico rubeo in aliqua quantitate : et ideo fit magis adurens sulphur illius metalli quam alterius. Nunc igitur scimus materiam aeris, quoniam est metallum ex argento vivo plusquam oportet aliquantulum habens, per commixtionem adurentis sulphuris ad formam ruboris deductum : ex qua autem natura sulphur sit adurens, in praecedentibus satis determinatum est. Arsenicum autem calcinatum fit quidem nigrum ex rubeo, sed postea et sublimatum in alutel quod est vas opertum cum collo alto, ut saepius diximus, revertitur album ad instar nivis : et si saepius iterentur talis calcinatio et sublimatio, tunc efficitur multum album et acutissimum : et ex acumine aeri conjunctum liquando penetrat in ipsum et convertit in candorem : si tamen diu stet in igne aes, exspirabit arsenicum, et tunc redit pristinus color cupri, sicut de facili probatur in alchimicis. Hi autem qui in cupro multum operantur in nostris partibus, Parisiis videlicet et Coloniae et in aliis locis in quibus fui et vidi experiri, convertunt cuprum in aurichalcum per pulverem lapidis qui calamina vocatur : et cum evaporat lapis, adhuc remanet splendor obscurus declinans aliquantulum ad auri speciem. Ut autem albius efficiatur et ita citrinitati auri magis sit simile, immiscent aliquantulum de stanno : propter quod etiam aurichalcum multum de ductibilitate cupri amittit. Et illi 91a/qui decipere volunt, et splendorem similem auro inducere, ligant lapidem, ita quod diutus remanet in re in igne, non evaporans cito ab aere. Ligatur autem per oleum vitri : tolluntur enim fragmenta vitri et convertuntur in pulverem, et spargitur in testam super aes postquam immissa est calamina : et tunc vitrum projectum enatat super aes, et non sinit evaporare lapidem, et lapidis virtutem, sed reflectit vaporem lapideum in aes, et sic diu et fortiter purgatur aes, et aduruntur in eo materiae faeculentae. Tandem tamen evaporat etiam oleum vitri, et tunc evaporat virtus lapidis : sed aurichalcum efficitur multo splendidius quam esset sine illo. Qui autem adhuc amplius assimilare auro intendit, has purgationes per optesim et vitri oleum saepius iterat, et loco stanni ponit argentum et immiscet aurichalco. Et hoc efficitur ita rutilans et citrinum, quod multi credunt ipsum esse aurum cum in veritate adhuc sit in specie aeris. Hermes autem dicit, quod si aeri liquefacto tuchia pulverizata commisceatur, sive sit tuchia alba, sive rubea, quod ipsum in colorem auri convertit. Quid autem sit tuchia, in sequenti libro ubi de mediis agetur, dicetur : sed quod hic sufficit, est quod tuchiae adustione consumitur terrestreitas, et purgatur ab aere superfluum humidum ipsius, et ideo tunc erit pulchrius : tamen et virtus tuchiae evaporat per ignem si diu steterit in igne : et ideo nisi aliud medicamen fuerit, evaporabit tuchia, et tunc erit pristinus color cupri. Dicit etiam Hermes, cum quo concordant experta, quod si aes sale aspersum super acetum vel urinam pueri masculi virginis locetur, penetrabit virtus urinae sive aceti substantiam aeris, et convertet ipsum in virorem. Si autem iterum per se solum aes locetur super ramos expressos, solo vapore vini convertetur in optimum colorem viridem perlucentem. Si autem huic colori auripigmentum sive arsenicum approximatur, et praecipue adustum, condensando destruit virorem, et inducit colorem fus-/91b/-cum terrestrem ad opacitatem declinantem. Hujus causa autem ex dictis facile manifestatur : est enim sal aperitivum, et ideo aperit cupri substantiam, praecipue si in tenues laminas deductum sit : et tunc vapor acutus aceti vel urinae incendit ipsum, quod tamen est a sulphure nimis accenso : propter quod humidum terrestre adjunctum levi quod est ignitum in ipso, virorem accipit sicut cholera calidissima et pessima, quae est sicut aerugo aeris, ut dicunt Medici. Quoniam autem primo vapor non est adeo acutus sicut vapor vini conjuncti, tunc non ita intensam inducit rubedinem, et ideo manet auri color perlucidus. Auripigmentum autem est excellenter adurens, et ideo cum approximat substantiae sic coloratae, comburetur modicum humidum quod est in ipso : et tunc manet quod est terrestre opacum, per omnem eumdem modum quo etiam cholera adusta relinquit cinerem melancholicum accidentalem calidissimae melancholiae secundum experta medicinae. Tanta igitur de aeris natura et effectibus dicta sunt.

Stannum

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.IV, tract.1, cap.4

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

87b

Quotation

/87b/CAPUT IV. De natura et proprietate stanni. De STANNO autem fere sicut de plumbo determinandum est : hoc enim valde vicinas habet species metallorum et parum ad se invicem differentes, nisi quod stannum albius est et purius. Hujus autem causa nulla potest esse, nisi quam ante nos assignaverunt Philosophi, quod suum argentum mundius est quam plumbi, et forte de sulphure habet parum, potius virtute sulphuris et vapore excoctum in metalli speciem, quam multae substantiae sulphuris ad mixtionem. Balbutientem habet valde compositionem : et hujus causa potest esse mortificatio argenti vivi ex aliquo vapore dissolutivo vel alia lotura aquae acutae, quae disjungit partem ejus. Dico aut vapores, non autem aquam per quam transierit argentum vivum postquam argenti vivi acceperit speciem, sed potius quae intrant in ipsam substantiam argenti vivi : tale enim aqueum jam in se factum est et parum viscosum, et facit rigescere partes terreas sibi admixtas et non bene misceri et continuari : rigidum enim et induratum in superficie non bene miscetur alii, et non bene continuabile propinquo sibi conjuncto. Haec igitur causa existimanda est esse suae balbutientis mixtionis. Cum autem in se balbutiat, omnia metalla quibus admiscetur, balbutire facit, et aufert ab eis ductibilitatem, ut dicit Hermes : et cum in seipso producitur, cito scinditur et de facili.

Alchemy

Sulphur

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.IV, tract.1, cap.3

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

86b-87a

Quotation

Cum autem sulphur aduritur et algetur, rubescit : cujus signum est, quod facientes minimum, faciunt ipsum de sublimato ex sulphure et argento vivo : obscurus autem est color propter lutulentiam plumbi : quando autem fortior fit ignis, lutulentia prima /87a/consumitur, et clarescit color : et cum sulphur magis exuritur quam argentum vivum in igne diuturniori, remittitur rubedo quae est ex sulphure terrestri combusto, et temperatur albedine argenti vivi manentis, et tunc resultat color citrinus, qui est sicut album quod penetrat in rubeum et est temperans ruborem ipsius. Sicut tamen credit Hermes, si ignis fortior his omnibus adhibeatur, et assentur ista in igne fortiter, tota substantia sulphuris assumitur, et vis aceti destruitur per evaporationem, et tunc ex pulveribus dictis substantia plumbi sicut prius revertetur, non tamen ejusdem ponderis, neque ejusdem puritatis, neque ejusdem quantitatis, cujus prius fuit. Non est autem praetereundum, quod sicut diximus, plumbum habet multam aquositatem et parvam mixturam : et ideo depurando metalla alia protegit ea ab igne, sicut argentum et aurum proteguntur plumbo quando depurantur : et ideo dixerunt quidam imperiti de plumbo, quod habet congregare homogenia et separare heterogenia. Et erroris eorum causa est, quia colliquatum plumbum cum argento vel auro, recurrit argentum simul ad unum locum, et lapilli simul ad alium si qui insunt, et plumbum simul ad unum. Errant autem hi : ista enim congregatio et segregatio non sunt ex plumbo, sed calore ignis, sicut ostendimus in quarto Meteororum. Nec plumbum purificat argentum per se, sed per accidens, calor enim ignis purificat per se congregando purum cum puro, et segregando impurum, sicut dictum est. Sed cum argentum sit humidum et ignis siccus, refugeret calor ignis ab argento, nisi per aliquod uniretur eidem, et hoc est plumbum quod calefactum in suo humido quasi elixando digerit et depurat argentum. Multum autem pondus plumbi est ex lutea substantia ipsius, et humida, cujus partes sunt multum propinquae, licet sint molles, eo quod indigestionem passae, sunt ex molinsi, sicut superius determinatum est.

Multorum Philosophorum, quorum tamen pater est Hermes Trismegistus, qui Propheta Philosophorum vocatur,

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.III, tract.2, cap.6

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

81b

Quotation

His autem adjiciendum est, commune omnibus metallis esse, quod propinqua est valde materia eorum. Scimus autem ex his quae in scientia Peri geneseos determinata sunt, quod inter habentia symbolum in materia et virtutibus et potentiis naturalibus, facilis est transmutatio ad invicem. Propter quod et multorum Philosophorum, quorum tamen pater est Hermes Trismegistus, qui Propheta Philosophorum vocatur, assertio est, circularem esse metallorum generationem, et ex se invicem, sicut et circularis est generatio elementorum : quod etiam mihi videtur verissimum. Cum enim in materia non distent remota et propinqua, sicut ex prioribus patet, differentiae eorum sumuntur penes utriusque partes materiae depuratas et digestas esse, non depuratas etiam indigestas. Contingit autem omne impurum et indigestum depurari et digeri, si praevalent virtutes naturales digestionis. Contingit etiam omne digestum molinsim pati, aut commixtionem indigesti, aut forte debilitatem caloris terminativi. Contingit igitur materias proximas elementorum ad invicem transmutari, quae transmutata necesse est ipsa ad invicem esse transmutabilia. Per hunc igitur modum contingit circularem esse ex se invicem metallorum generationem.

Hermes pater et propheta philosophorum Circular generation of metals

Coagulatio

Implicit

Mineralia

Albertus Magnus / Albert The Great

ed. Borgnet, 1890), Lib.III, tract.2, cap.1

75a-76a

Quotation

Est autem liquabilitas metallorum aliquid habens proprium ab aliis quae liquantur : alia autem quae liquantur, diffluunt, nec remanet pars cum parte, sicut cera et sal et hujusmodi, sive calido sicco, sive frigido humido liquantur. In metallis autem non recedit a sicco humidum, sed in ipso solvitur, et cum solutum est, movetur in eo quasi ipsum deglutiverit terreum et moveatur in visceribus ejus. Propter quod etiam dicit Hermes, quod genitrix metalli est terra quae portat ipsum in ventre suo : et haec causa est, quod non /75b/adhaeret tangenti, neque humefacit ipsum : eo quod siccum terreum prohibet ipsum humefacere et adhaerere. Humidum autem prohibet siccum quiescere : et sic utrumque agit in alterum, et patitur ab altero. Cum autem metallum est in aliquo non bene commixtum, eo quod non utrumque continetur in utroque, tunc in igne aduritur terreum, et evaporat humidum : eo quod humidum non extinguit terreum defendendo ipsum ab igne, et terreum non tenet humidum prohibens evaporationem humidi : tale metallum in liquatione sua frigidum habet multum et foetidum propter sulphuris foetorem, et scoriam et faecem relinquit plurimam propter terrei ipsius adustionem. Si quod autem habet haec pura valde et optime commixta, hoc non evaporat humidum in quantitate quae sensibilis sit, nec etiam aduritur in eo terreum : et ideo fumum paucum habet non foetidum, et faecem quasi nullam, sicut aurum. Coagulatio autem ipsorum non est adeo differens sicut liquatio ipsorum. Coagulatio enim ipsorum est a frigido comprimente in centro sicci : humiditas autem si sit pura radicalis, sive impura superflua, et sive sit bene commixta, sive sit male commixta, comprimitur uno /76a/modo et eodem : occultata enim in centro ligatur, ne intret macula sicci terrei. Idem autem de his quae calido sicco non liquescunt, sed mollescunt, sicut frigidum : mollities enim non provenit nisi ex solutione humidi, quod moveri incipit intra siccum in quo continetur invisceratum.

Hermes autem et Gilgil et Empedocles et fere omnes illius coetus alchimistarum

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.III, tract.1, cap.8

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

69b-70b

Quotation

Hermes autem et Gilgil et Empedocles et fere omnes illius coetus alchimistarum, huic oppositam multum defendere videntur opinionem. Dicunt enim in quolibet metallo plures esse species et naturas metallorum, et aliam quidem esse occultam, et aliam manifestam, et aliam intus, et aliam extra, et aliam in fundo, et aliam in superficie esse posuerunt, sicut hi qui latentiam dixerunt formarum, et omnia dixerunt esse in omnibus, sicut placuit Anaxagorae. Plumbum autem dicunt intus esse aurum, et extra plumbum : aurum autem e converso extra in superficie aurum, et in profundo et intus esse plumbum. Eodem autem modo se ad invicem habere aes et argentum, et fere quodlibet ad quodlibet metallum. Et videtur hoc esse mirabiliter dictum : homogenium enim intus et extra et in occulto et in aperto et in profundo et in superficie ejusdem est speciei et formae : constat autem species metallorum esse in homogeniorum generatione contentas : et sic omnino absurdum esse videtur quod dicunt. Adhuc autem illi dicunt se non vocare intus et extra et caeteras appellationes secundum situm partium in toto, sed secundum proprietates et naturas dominantis vel non dominantis : dominans enim in se clausum occultat illud super quod dominatur. Secundum hoc autem directe isti dicunt sententiam Anaxagorae, omnia videlicet metalla esse in omnibus, et denominationem fieri a plus /70a/dominante. Si autem hoc esset verum quod dicunt, cum sciamus aurum ab igne non aduri, sed plumbum praecipue si sulphure aspergatur, deberet exuri plumbum igne apposito, et remanere aurum quod occultum est in ipso : et hoc fieri nos non videmus. Similiter autem argentum a plumbo defenditur ne uratur : tunc plumbo consumpto deberet remanere argentum quod infuerat plumbo, ut dicunt, nisi forte infinitum dicunt esse quodlibet metallum in aliud, sicut dixit Anaxagoras, et ideo nullum eorum in toto ab igne posse consumi : sed hoc nos improbavimus in principio nostrorum Physicorum. Praeterea si hoc in eis verum esse concedatur, nunquam per ignem tantum aduri posset de aperto, quod liberari et manifestari posset occultum : et tunc in vanum esset totum studium alchimiae : non ergo convenit hoc dictum cum physicis rationibus quas in omnibus libris determinavimus. Forte autem hoc dicunt propter vicinitatem horum metallorum quam in materiis habent. Cum enim plumbum superfluum humidum habeat aqueum, et aliquid habeat pinguedinis adustibilis, et terreum habeat non bene commixtum cum aqueo, sed neque bene depuratum, convenit aliquando per sapientium industriam per calidum ignis extrahi ab ipso per evaporationes superfluum humidum aqueum et aduri in ipso totum pingue oleagineum et depurari per sublimationem illud quod est in ipsum terreum sulphuratum, et commisceri vaporabiliter in aliquo praefocando continente vaporem terreum cum aqueo radicali optima et fortissima commixtione, et ex vi caloris converti humidum ad colorem citrinum, et tunc habere splendorem auri et coloris : haec enim via artis similis est viae naturae, ut inferius dicemus. Sed licet hoc sit verum, tamen non propter hoc dicetur aurum esse in profundo : quia dato quod hoc sit aurum quod sic effulget ex plumbo, tamen jam scimus quod istae transmutationes corrumpunt in toto plumbum. /70b/Cum igitur sit plumbi species, nunquam simul infuit auri species in materia eadem. Hoc autem multo magis videbitur verum, quando non est probatum, hoc quod sit de plumbo, dicitur esse aurum : hoc est forte aliquid auri simile, non aurum : eo quod sola ars non dare potest formam substantialem. Praeterea alchimicum vix aut nunquam invenimus, sicut dictum est, in toto operantem, sed potius citrino elixir colorat in auri speciem, et albo elixir colorat in argenti similitudinem, studens ut color in igne remaneat et penetret per totum metallum, sicut spiritualis substantia immissa materiae medicinali : et hoc modo operationis potest induci flavus color, substantia metalli remanente : et tunc iterum non habetur quod plures species metallorum insint sibi invicem.

Hermes Gilgil

Avicenna, Hermes, Democritus

ed. Borgnet, 1890, Lib.III, tract.1, cap.4

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

63a-b

Quotation

Hoc autem quod Avicenna tradidi tam in physicis quam in alchimica sua epistola tquam scribit ad Hazem Philosophum, his quae hic dicuntur non est contrarium. Dicit enim in utroque istorum librorum argentum vivum et sulphur esse omnium materiam metallorum. Humidum enim de quo locuti sumus, sicut diximus, terreo admixtum est materia argenti vivi proxima, et substantia unctuositatis quam descripsimus, est propria et essentialis materia sulphuris. Hermes autem et quidam a horum dicere videntur metalla ex omnibus elementis constitui, quod pro dubio negandum non est : sed tamen rerum materia non determinatur ex his quae aliquo modo sunt in eis, sed potius ex his quae in ipsis abundant. Sed prae omnibus mirabilis et derisibilis est sententia, quam quidam in alchimicis Democrito attribuunt, quod videlicet calx et lixivium sunt materia metallorum : si enim calx esset materia, cum ipsa sit combusta, aqua permixta sibi, arefieret sicut in caemento, et rediret ad duritiem lapidis me-/63b/-tallum, et comminuibile et non liquabile efficeretur. Amplius autem igne supposito, procul dubio metallum induraretur, et non liquesceret, sicut videmus de caemento. Si autem lixivium vocat aquam acutam, sicut alchimici exponunt, removentem a calce salsedinem et acredinem, quae est ex combustione, sicut docent alchimici in loturis suis, et haec aqua sit materia metallorum, adhuc inconvenienter dictum est : quia calx est substantia terrestris : sed per ea quae in meteoricis tradita sunt, scimus quod omne terrestre combustum, contractos et constrictos habet poros : talis autem calx existens impedit ingressum aquae ad interiora calcis : non ergo unquam bene et fortiter conglutinatur : propter quod et caementum de facili per ignem, evanescente humido, farinatur et cadit de muro. Non ergo conveniens est dictum Democriti de materia metallorum : deceptus autem fuit signo non sufficienti : vidit enim quod elixir ad lunam melius, hoc est, ad argentum habuit radicem in qua recipitur calx et cerusa : et propter hoc credidit aliquid simile esse in physica materia et naturali corporum metallorum : hoc autem non est necessarium : multis enim indiget ars quibus non indiget natura : ars autem non indiget calce et cerusa, nisi ad indurandum et colorandum : hoc autem in propria materia operatur natura sola digestione. Nos enim ostendimus in Meteoris omnem digestionem decoctionem facere constare et inspissare digesta et decocta etiam, praeter quod aliquid extrinsecus apponatur his quae decoquuntur.

Avicenna Hermes

Magor Graecus, et Germa Babylonicus, et Hermes Aegyptius in primis, postea autem mirabiliter effulsit in ea Ptolemaeus sapiens et Geber Hispalensis, Tebith autem plene tradidit artem.

ed. Borgnet, 1890, Lib.II, tract.3, cap.3

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

51a

Quotation

Nunc autem determinemus causam quare gemmae primitus a sapientibus sculpi praeceptae sunt, et quod sit juvamentum in ipsis sigillis eorum. Hujus autem causam cognoscere ex scientia oportet magorum quam compleverunt Magor Graecus, et Germa Babylonicus, et Hermes Aegyptius in primis, postea autem mirabiliter effulsit in ea Ptolemaeus sapiens et Geber Hispalensis, Tebith autem plene tradidit artem. Est autem principium in ipsa scientia omnia quaecumque fiunt a natura vel arte, moveri a virtutibus coelestibus primo : et hic de natura non est dubium. In arte etiam constat, eo quod aliquid modo et non ante incitat cor hominis ad faciendum : et hoc esse non potest nisi virtus coelestis, ut dicunt sapien-/51b/-tes praenominati. Est enim in homine duplex principium operum, natura scilicet et voluntas : et natura quidem regitur sideribus : voluntas quidem libera est : sed nisi renitatur, trahitur a natura et induratur : et cum natura moveatur motibus siderum, incipit voluntas tunc ad motus siderum et figuras inclinari. Probat hoc Plato ex operibus puerorum qui libertate voluntatis non adhuc renituntur naturae et siderum inclinationi. Illi enim ex siderum virtute praeostendunt in se habilitates ad unam artem vel aliam, in qua si exercitentur, perfecti efficientur et si reluctentur et alias exerceant, nunquam propter naturae ad illam artem ineptiam, perfectionem consequentur. Non autem dubitamus, quin omne quod est causa aliquo modo causae, est etiam aliquo modo causa causati. Si igitur vis et afflatus siderum influit quamdam causalitatem artis in artifice, pro certo nisi impediatur, influet omnibus operibus artis aliquid suae virtutis.

Talismani astrologici Natura e Arte

Three Hermes

Astrological Images

Lippares, Hermes mirabiles esse dicit in lapidibus et etiam in planti

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.II, tract.2, cap.10

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

40a

Quotation

LIPPARES dicitur esse lapis qui frequentius in Lybia invenitur. Fertur autem lapidis virtus esse mirabilis : omnis enim bestia a venatoribus et canibus infestata currit ad eum, et ipsum intuetur quasi patronum. Et, ut aiunt, canes et venatores noscere non possunt bestiam quamdiu lapidem habent praesentem : quod si verum est, mirabile est valde, et absque dubio coelesti virtuti deputandum : quas Hermes mirabiles esse dicit in lapidibus et etiam in plantis : per quas etiam naturaliter fieri posset quidquid fit scientis magicis, si virtutes illae bene cognoscerentur.

Hermes on stones and plants virtues

Virtus

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.II, tract.1, cap.4

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

28a-b

Quotation

Refutatis igitur omnibus his, dicimus cum Constantino et aliis quibusdam, quod virtus lapidis causatur ab ipsa lapidis specie et forma substantiali. Sunt autem quaedam virtutes mixtorum miscibilia habentes pro causa, quaedam autem ipsam speciem. Et hoc clarius videtur in his quae melius aliis specificata et formata sunt, sicut est homo, qui operatione qua homo est, habet intelligere, quae ex nullo causatur complexionante. Idem autem est in brutis et in vegetabilibus, sicut probatur in Ethicis, ita quod omnis rei propria est operatio, et proprium bonum secundum speciem qua formatur et perficitur in esse naturali. Hujusmodi autem speciei instrumenta sunt omnia complexionantia, eo quod ipsa continet omnia, et ipsa non existente, corrumpitur et dissolvitur complexionatum. Forma enim continet materiam sicut divinum et optimum illius, et non continetur ab /28b/ipsa, nec desideratur materia in natura : quia sui non indigeretur nisi ad esse individui et non ad esse divinum. Haec autem in libro de intellectu et intelligibili et in prima philosophia clarius elucidabuntur. Forma igitur ista inter duo est haec, inter coelestes virtutes a quibus datur, et super materiam complexionatam cui infunditur. Si ergo in se consideretur, ipsa est essentia simplex, unius tantum operativa, quodcumque est illud quod unius est tantum efficere unum, et ab unico est unicum, sicut tradit tota universitas Philosophorum. Si autem haec forma consideretur ut est virtutibus coelestibus primo multiplicatis per superiores et inferiores, et omnes imagines et circulos quos duodecim signa cum stellis suis distribuunt super horizontem rei illius cui influitur forma, et secundo secundum quod ad eam operantem sunt virtutes elementales, erit ipsa forma multiplex valde secundum potentias naturales suas quae circumstant essentiam suam simplicem : et sic multorum effectuum erit effectiva, licet forte unicam habeat propriam operationem. Non enim potest dici virtutes causarum per aliquid non manere in effectibus. Et hoc est quod fere omnis res non ad unicam tantum, sed ad multa valet quando suae sciantur operationes. Comparata vero ad illud cujus est forma, hoc est, ad materiam, est potentior et impotentior, secundum quod bene dixit Hermes. Et hac de causa lapides ejusdem speciei inveniuntur potentiores et minus potentes in effectibus suis : forte etiam inveniuntur aliqui nullum omnino speciei habere effectum propter confusionem materiae, sicut homo nullam habet operationem humanam secundum quod est homo : licet enim species secundum rationem non participent secundum magis et minus, secundum tamen esse et principium actionum secundum magis et minus inesse videmus speciem fere omnibus rebus.

Hermes autem et quidam sequaces ejus Indorum

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.II, tract.1, cap.2

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

26a-b

Quotation

Hermes autem et quidam sequaces ejus Indorum plurimi multa et universali virtute differentes, dicebant omnium inferiorum virtutes esse in stellis et imaginibus coelorum. Omnes autem virtutes infundi in inferioribus omnibus per circulum Alaur, quem primum circulum imaginum coelestium esse dicebant. Has autem virtutes descendere in res naturae nobiliter et ignobiliter. Nobiliter autem quando materiae recipientes has virtutes, fuerint superioribus magis similes in lumine et perspicuitate. Ignobiliter autem quando materiae fuerint confusae et faetulentae, in qua quasi opprimitur virtus coelestis. Hanc igitur causam isti dicunt, quoniam lapides pretiosi prae aliis habent mirabiles virtutes : quia videlicet in substantia magis similantur superioribus, et in lumine et perspicuitate : propter quod a quibusdam eorum stellae elementales esse dicuntur lapides pretiosi. In superioribus enim, ut inquiunt, quasi quatuor colores inveniuntur, qui etiam frequentiores sunt in lapidibus pretiosis. Quorum unus est orbis non stellati, qui ab omnibus dicitur saphirus, et hunc colorem primo habet saphirus, et denominat. Participant autem ipsum posterius alii quidam lapides. Secundus autem est, qui est plurimum stellarum, et est ille qui vocatur lux candens et albescens : et hunc colorem habet diamas et beryllus et multi aliorum. Tertius est, qui vocatur ignescens et rutilans, qui est in Sole et /26b/Marte et in quibusdam aliis : et hunc primo quidem accipit carbunculus, et postea palachius sive palatius et granatus et quidam alii. Ideoque dicunt carbunculum nobilissimum et universaliter habentem virtutem omnium aliorum lapidum : quia sol cujus virtutem similem accipit, nobilior est omnibus virtutibus coelestibus, et est sua virtus universalis dans lucem omnibus coelestibus et virtutem. Quartus autem est rubeus obscurus, tam in stellis quam in quibusdam aliis lunae mansionibus inventus : et hic invenitur in lapidibus habentibus obscuras nubes, sicut in calcidonio, amethisto, et aliquando in smaragdo, et in quibusdam aliis. Propter haec et hujusmodi dicta talem isti induxerunt opinionem.

Hermes Cuates rex Arabum

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.I, tract.1, cap.1

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

Quotation

Sunt autem quidam maximae auctoritatis in philosophia viri, qui non de omnibus, sed de quibusdam lapidum generibus tractatum facientes, sufficientem se dicunt de lapidibus fecisse mentionem, quales sunt Hermes Cuates rex Arabum, Diascorides, Aaron, et Joseph, qui de lapidibus tantum pretiosis tractantes, non de genere lapidum tractaverunt. Minus autem sufficientem notitiam tradidit Plinius in Historia naturali, non sapienter causas lapidum in communi assignans. Neque oportet nos omnium horum inducere sententiam, eo quod scientia rei non adeo est occulta quod ipsam ex plurimorum erroribus nos colligere oporteat. Sufficienter autem satis scientur naturae lapidum et complexiones, quando propria scientur eorum materia, et efficiens proximum, et forma, et accidentia propria eorum per taxatam in quarto Meteororum inquisitionem. Non enim hic intendimus ostendere qualiter aliquod istorum transmutetur in alterum, aut qualiter per antidotum medicinae ejus quam elisir vocant Alchimici, curantur aegritudines eorum, aut occulta eorum manifestantur, aut e converso eorum manifesta detegantur : sed potius commixtiones eorum ex elementis ostendere, et qualiter unumquodque in propria specie constituatur. Propter quod non curamus inquirere differentiam lapidis et spiritus sive animae, et corporis sive substantiae, et accidentis, de quibus inquirunt Alchimici, lapidum vocantes omne illud quod non evaporat in igne, et idem vocant corpus et substantiam. Id autem quod evaporat in igne, sicut /2b/sulphur, et argentum vivum, et ex quibus diversorum colorum fiunt ea quae vocantur lapides, vocant spiritus et animam et accidens : alterius enim scientiae est inquirere de his quae occultis valde fulciuntur rationibus et instrumentis.

De natura argenti vivi

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.IV, tract.1, cap.1

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

85a-b

Quotation

85a/CAPUT II. De natura argenti vivi. ARGENTUM autem VIVUM habet substantias duas principales secundum omnes physicos : unam quidem aqueam, alteram autem terream, sicut saepius dictum est. Terreum autem suum aliquid sulphuris habet, licet dicant quidam Auctores alchimiae, non esse in eo nisi substantiam aqueam : dicunt autem hanc aqueam calore sulphuris inspissari, cum tamen in se non sit nisi aqua : quod omnino impossibile est : quia nos jam determinavimus in Meteoris, quod aqua non inspissatur sola remanens, nisi frigiditate ipsam ad terram convertente, sed calore nullo modo est elixabilis. Amplius autem nos scimus ex principiis physicis, quod non adhaeret tangenti, quod convenit aquae ex subtili terreo quod est in ipso : est autem fortissimae commixtionis, ita quod si sublimetur solum in vase vitreo cum longo collo praeparato, semper manet idem quotiescumque sublimetur, et non exsiccatur plus neque induratur nisi habeat respiraculum per quod fugiat. Est autem argentum vivum ad substantiam materialem metallorum sicut menstruum est embryonis : ex quo virtute sulphuris digerentis ipsum et adurentis, omne metallum generatur : cum autem converti incipit ad speciem, efficitur glandulosum primo, et postea constare incipit paulatim et converti. Differentiae autem argenti vivi sunt, quod quoddam est extractum de minera sua et inventum vivum, et quoddam est extractum de lapide in quo generatum est per adustionem, sicut extrahitur argentum vel aurum de lapide, et secundum hoc propter acumen dicitur esse de /85b/genere venenorum. Est autem frigidum et humidum in gradu secundo, et propter hoc dissolvens nervos et paralyticans et perimens pediculos et lentos et hujusmodi ex pororum putredine generata. Argentum autem vivum cum sulphure et sale ammoniaco sublimatum, convertitur in pulverem rubeum splendentem, et iterum ustum in igne redit ad substantiam humidam et fluentem, et forte illud quod praefocatur in collo vasis in quo fit sublimatio, quod alutel vocatur, et convertitur in similitudine lapidis qui est in colore sicut alabastrum, qui dum postea in igne assatur, redit ad argentum vivum. Sunt etiam differentiae vivi argenti quae magis in metallis quam in simplici argento vivo inveniuntur, luteum et purum et aliae quae superius enumeratae sunt. Et est mirabile de hac materia, quod quotiescumque sublimatur per se solum, nunquam residet aliquid de pulvere in fundo vasis : et quando redit ad speciem argenti vivi, quasi nullus defectus invenitur in pondere : quod absque dubio contingit propter nimiam terrei sui cum aquae substantia permixtionem : sua enim humiditas viscosa ita tenet terreum, quod cum vaporat, totum fert secum in collis alutel : et ibi praefocatus spiritus ejus recedit in eadem specie : ad fundum vero induratur, vel variatur in colore, vel pondere, vel sapore, vel odore. Est tamen fugiens in igne et incorporans quotiescumque metallis permiscetur : propter quod ab Hermete vocatur sicut et sulphur. Dicit autem Avicenna, quod albedo ejus est ab aquositate et terreitate subtili decocta cum aere qui spiritualiter interceptus est in commixtione ipsius.

Hermes dux et pater alchimiae

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.III, tract.2, cap.3

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

78a-b

Quotation

Aurum autem prae omnibus ista de causa fulget, et post hoc argentum : ferrum autem optime depuratum, ab alchimicis dicitur habere in se aliquid argenti, et vicinum esse sibi : et ideo cum politum est, fulget ut speculum : causa enim speculi est humidum bene polibile et terminatum : hoc enim recipit imagines, propterea quod est humidum, et tenet et continet, propter hoc quod est terminatum : non enim sic teneret eas, nisi esset incorporatum humidum et terminatum : et ideo in aere non tenentur sic imagines, quae tamen recipiuntur in ipso : quia aer spiritualis existens, talia recipit secundum esse spirituale, et non terminatum existens non congregat ea in situm et figuram debitam ad repraesentandum, sed est quasi via per quam transeunt imagines, et non sicut terminatum esse dans imaginibus. Albus autem color in metallis causatur ex humido terminato a terrestri lutulento et subtili et digesto : hoc enim albissimum est, ut patet in calce. Hoc autem est fere in omnibus metallis : sed quandocumque metalla hoc habent terrestre lutulentum et impurum vel terrae adustum, illa vel fusca sunt, ut lutum, vel nigra efficiuntur, ut combustum terrestre, sicut apparet in fuligine. Plumbum igitur ad fuscum colorem semper vergit propter terrestre lutulentum non adustum, et stannum minus illo propter minorem lutulentiam. Argentum autem semper nitet albedine propter terrestrem locum et subtilem et bene digestum. Ferrum autem propter terrestre in ipso adustum est fuliginosum et nigrum. Et hac eadem de causa semper contrahit rubiginem : cujus causa non est nisi quia terrestre adustum habet, quia quod est putredo in humidis mollibus, hoc est rubigo in ferro : epotato enim humido, remansit aridum siccum combustum et redit ad cinerem. Signum autem hujus est, quia maxime tunc contrahit rubiginem, cum aliquod adurens projicitur super ipsum, sicut est sal, vel sulphur, vel au-/78b/-ripigmentum, vel aliquid hujusmodi. Sed argentum non vergit ad rubiginem, sed potius in colorem azuri propter multum perspicuum quod est in ipso, quod generat ex eo colorem saphirinum qui est boni azuri. Propter quod Hermes dux et pater alchimiae dicit, quod si laminae argenti liniantur sale ammoniaco et aceto, et suspendantur super alemech quod est genus vasis, quod laminae transeunt in colorem azuri : et tunc si incinerantur laminae cum sulphure, ut fiat pulvis, et rotatur desuper cum aceto et zeruph quod est herba quaedam, fermentabitur simul et complebitur azurium. Sed verum est quod multa adurunt argentum, quae non adurunt aurum : quia terreum suum et humidum suum minus sunt depurata et minus commixta : et ideo quia super argentum bulliens vel calidum valde spargatur sulphur, convertit ipsum in nigredinem, eo quod adurit terrestre quod in ipso est : cum autem coquitur in sale et cartaco, albescit et depuratur profecto : quia talia acuta condemnant terrestre, et combustum separant ab ipso : et tunc residuum magis purum albius efficitur. Color autem citrinus in metallis causatur ex sulphure colorante ipsum : calidum enim decoquens fortiter humidum terrestri admixtum, convertit ipsum ad circulum vel subrubeum colorem, sicut patet in scientia urinarum, et in alchimicis, et in lixivia rubea vel subrubea et cholera crocea : similiter autem mel et fel in quibus egit calor digerens fortem actionem. Si igitur terreum est valde purum, et similiter aqueum, et calor in ipsis non potest ea separare ad combustionem, sed digessit et alteravit colorem eorum in citrinum splendidum : et haec est causa coloris auri : et ideo non aduritur sulphure projecto super ipsum.

Humidum radicale

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.III, tract.1, cap.2

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

61a-b

Quotation

Propter quod etiam Aristoteles, Peripateticorum princeps, in quinto Metaphysicae, dicit omnium liquabilium materiam esse unam quae est aqua. Scimus ex his quae in Meteoris probata sunt, aqueum humidum esse de facili evaporativum. Indicant etiam experimenta alchimica, quoniam si aqua vel ea quae simpliciter aqueam habent humiditatem, sive naturalem et propriam, sive alienam et infusam, in alembico supposito lento igne vaporant per modicum ignem et operationem, et distillat ex eis aqua, et arida ipsa remanent. Metallica autem videmus omnia suas etiam in magnis ignibus retinere humiditates. Oportet igitur humiditates materiales metallorum non esse simpliciter aquae, sed aliquid passae ab elementis aliis. Si autem consideremus eas humiditates quae difficile separantur ab his quibus sunt naturales, non invenimus aliquas nisi unctuosas et viscosas : quia sicut in Meteoris determinatum est, harum partes connectuntur sicut catenae, et una earum de facili evelli non potest : cum ergo etiam magna adustione de metallis humiditates eorum non evellantur ex eis, oportet ipsas esse unctuosas. Signum autem hujus est omnem radicalem humiditatem in qua calor naturalis animalium calescit, esse unctuosam quod procul dubio sapiens non provideret natura, nisi quia difficulter separabilis est, et difficulter siccabilis : natura enim desiderat permanere in esse diu et in individuo, et perpetuo in specie : et ideo in alimentum caloris vitalis hujusmodi ordinavit humidum. Cum igitur similiter in calore liquante metalla hujusmodi inseparabile videatur humidum, erit absque dubio humidum illud quod est metallorum materia, unctuosum. Sed adhuc videmus unctuosum in oleo et in omni pingui esse de facili inflammabile et adustivum eorum quibus cognatum est. Et videmus quod ignis non recedit ab ipsis donec consumantur, sicut videmus in oleo lampadis et in humido radicali ethicorum : nihil tamen omnino tale videmus /61b/in humido metallorum : videbitur igitur alicui non esse forte humidum unctuosum materia metallorum. Nos autem ad omnia hujusmodi objecta excusamur per hoc quod diximus in quarto Meteororum nostrorum, quoniam videlicet duplex est unctuositas in multis rebus : quarum una est quasi extrinseca, subtilis valde, nihil faetulentum vel cremabile habens admixtum : et haec non est inflammabilis, et intrinseca rei retenta in radicibus rei, ne per ignem possit evelli et epotari : et nos dedimus de hoc exemplum in liquore, qui eliquatur ex vino, in quo una est unctuositas supernatans inflammabilis, et facile astringibilis et quasi accidentalis. Altera commixta toti substantiae liquoris ipsius, non separabilis ex ipsa substantia liquoris, nisi per defectionem substantiae : et haec non est cremabilis. Idem etiam est in omnibus quae profert natura. Signum autem hujus est, quod videmus in arte alchimiae fieri, quae inter omnes artes maxime naturam imitatur : haec enim cum vidit nullo modo meliori fieri citrinum elisir quam per sulphur, in sulphure autem vidit unctuositatem ustivam vehementer, ita ut omnia metalla adurat, et adurendo denigret super quae liquefacta projicitur, praecipit lavari acutis loturis et decoqui sulphur, ita diu donec ab ipso decocto aqua non citrina egrediatur, et sublimari loturas has, donec tota unctuositas ab eo cremabilis egrediatur, eo quod tunc tantum subtile unctuosum manet quod sustinet ignem et non crematur ab igne. Oportet igitur simile unctuosum humidum abundare in metallorum materiis, quae a natura producuntur : et hoc esse causam ductibilitatis et liquabilitatis eorum : et hoc expresse dicunt auctores, Avicenna et Hermes et multi alii peritissimi in naturis metallorum.

Elementi virtutes, in secreto secretissomorum suorum

Explicit determinate

ed. Borgnet, 1890, Lib.I, tract.1, cap.3

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

5a-b

Quotation

/ In omni enim transmutatione elementorum talis passio praecedit transmutationem substantiae, quia virtus elementi transmutantis in toto obtinet, et partes elementi transmutati figurantur in ipso ante transmutationem substantiae : et si commisceantur sic in aliquod elementatum, habebit illud elementatum materiam unius elementi, et alterius elementi virtutes : et hoc summum ingenium alchimicorum docet Hermes in secreto secretissimorum suorum per verba metaphorica dicens : "Lapis suaviter cum magno ingenio ascendit a terra in coelum, iterumque descendit a coelo in terram. Nutrix ejus terra est, et ventus portavit eum in ventre suo." Opera enim alchimiae intendens docere dicit ascendere in coelum, quando per assationem et calcinationem ejus proprietates induit ignis. Alchimici enim vocant calcinationem ejus adustione et assatione materiam in pulverem reducentem : quae materia iterum descendit a coelo in terram, quando induit terrae virtutes per inhumationem : tunc enim per inhumationem revivificatur et fovetur quod prius per calcinationem fuerat mortificatum. Quod autem dicit, quod portat ventus in ventre suo, ostendit laevigationem materiae ad aeris virtutes : et propter hoc dicit ventum in ventre suo portare materiam, quando materia ponitur in alembico, quod est vas taliter factum sicut in quo fit aqua rosata : tunc enim evaporando subtiliatur et laevigatur ad aeris virtutes : propter hoc dicit ventum in ventre suo portare materiam : distillat autem ultra ab ore alembici exiens aquae vel olei liquor cum omnibus virtutibus elementorum. Et hoc quidem operatur ars cum labore et erroribus multis : natura vero sine difficultate et labore. Cujus causa /5b/est, quia virtutibus coelestibus certis et efficacibus moventur virtutes in materia lapidum et metallorum existentes quando materia operatur : et illae virtutes sunt intelligentiarum operationes, quae non errant nisi per accidens, ex inaequalitate scilicet materiae. In arte autem nihil est horum, sed potius mendicata suffragia ingenii et ignis. Ex his autem ostenditur, quod sive terra, sive aqua dicatur materia lapidum, oportet quod ipsa sit passa valde a qualitatibus aliorum elementorum. Haec igitur de materia lapidum in communi dicta sint. CAPUT IV. De causa generativa sive effectiva lapidum secundum diversas opiniones Philosophorum. Causa vero efficiens lapidum ab omnibus fere qui sermonem de lapidibus fecerunt, dicitur esse virtus mineralis. Cum autem haec virtus communis sit tam in lapidibus quam in metallis omnibus operans, insufficienter videbitur esse assignata causa lapidum efficiens : cum neque distinctione neque specificatione certificatum sit ab eis qualis sit ea quam dicunt esse virtutem mineralem. Nec aliquid ab Avicenna, invenitur plus, nisi quod per virtutem mineralem lapides ex terra et aqua generentur. Hermes autem in libro quem de minerali virtute scribit, dicere videtur causam generativam lapidum esse virtutem quamdam, quam unam dicit esse in omnibus, sed propter diversitatem rerum generatarum diversa sortiri vocabula. Exemplum ponens de lumine solis, quod solum omnium est generativam, et cum participatur, non per unam solam passivorum potestatem, diversa operatur in eis.

Tabula Smaragdina De minerali virtute

Tabula smaragdina

In alchimicis, sulphur

Explicit indeterminate

ed. Borgnet, 1890, Lib.IV, tract.1, cap.7

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

93a-b

Quotation

. Cum autem purificari debet aurum, fit testeum vas ad modum cucurbitae vel scutellae factum, et super illud vas fit simile illi, et conglutinatur in loco contactuum et tenaci luto, quod sapientiae lutum vocant alchimici. In superiori autem sunt foramina multa, per quae exeat vapor et fumus et postea attenuatur aurum in laminas breves et tenues, et ordinantur in vase, ita quod quilibet ordo laminarum subtus et supra habet pulverem fuliginis et salis et lateris farinati commixtorum : et decoquitur in igne forti, donec purissimum est, et consumuntur in eo substantiae ignobiles : lutum autem sapientiae de quo fiunt testae, fit ex testa contrita et iterum commixta et decocta : hoc enim vas in igne positum non comminuit igne sensibili consumptione. Tamen alio modo in alchimicispraeparatur lutum sapientiae, sed illud hic sufficiat quo aurifices utuntur. Sic igitur purificatur aurum, et non exuritur in eo nisi substantia ignobilis : propter quod eleganter dicit Hermes in Alchimicis suis : "Sulphur ipsum quadam subtili affinitate sulphuris ad quam vicinantur omnia metalla, omnia eorum perurit corpora et incinerat, aurum vero non : pori nanque ejus arcti sunt et indissolubiles." Aurum tamen quod temporibus nostris abundantius invenitur, venit de Boemiae regno, et nuper in Vuelvuale Teutoniae partibus in loco qui vocatur Turbeth, invenitur in monte quodam aurum, de quo minus, cum purificatur, consumitur, quam de aliquo alio, et tamen minoris pretii quam aliud aestimatur : cujus profecto causa nulla est, nisi /93b/quia novum est, et valor ejus ab emptoribus adhuc non probatur. Non autem ignorandum est, quod aurum quasi citrinum et croceum invenitur, quod tamen per decoctionem rubescit propter materialis principii quod album magis quam formalis quod est rubeum, consumptionem : propter quod alchimici volentes aurum facere, student ad elixir rubeum, quod medicinam vocant : et studium eorum est quod quatuor in se habeat, colorationem videlicet, et penetrationem, et immortalitatem in igne, et consolidationem : et hoc vocant rubeum solis. Elixir autem ad argentum student habere colorationem albedinis, et quod sit penetrativum, et non evaporet ab igne, et habeat subtilitatem : et hoc vocant album lunae : propter quod dicit Hermes, qui est radix super quam omnes Philosophi sui sustentati sunt, quod rubeum solis medicina est, album vero lunae. Candor vero et rubor croceum aperiunt aurum. Genus autem decoctionis quod ruborem medicum per coctionem assumat necesse est. Ex praedictis omnibus elucescit aliqualiter secundum quam rationem plurimi alchimistarum asserant de omni corpore elementato posse extrahi tria corpora, oleum videlicet, vitrum, et aurum. Patet enim ex saepius habitis pingue quoddam esse in omni elementato, quod circumfunditur partibus : quod quia viscosum est, evanescente humido aqua, distillat ab incenso corpore et assato : eo quod per optesim pellitur ad interiora, ubi diutius defenditur ab igne. In omni enim corpore est humidum radicale permixtum terreo subtili, ita quod utrumque tenet alterum, et hoc fortissime assatum sublimando se in poris corporis interioribus, quorum orificia exteriora clausa sunt per combustionem, quasi per duo se dividit : magis enim grossum et aqueum natat in corporis partibus et per fortissimum ignem effunditur vitri effusione, et congelatur frigido in vitrum : magis autem purum sublimatum propter caliditatem fit croceum, et effunditur effusione.

De natura et commixtione aeris

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.IV, tract.1, cap.5

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

90a-b

Quotation

Mineralia In alchimicis, stannum

Implicit

ed. Borgnet, 1890 Lib.IV, tract.1, cap.4

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

88a-b

Quotation

Et causa primi quidem, quia non sunt habentia aliquem humorem calidum aqueum, vel valde paucum acutum, qui corrumpat terreum qui est in ipsis, et convertat in rubiginem. Causa autem rubiginis non est nisi terrestre adustum. Causa autem secundi est mollities et humor : quia cum percutitur molle et humidum, cedit in sui empipedum, et ideo non a tota superficie expellit aerem qui est causa sonoritatis, sicut in scientia de Anima ostenditur. Magis lumen stannum quam plumbum habet sonoritatis : et quia hebetem habet sonum, ideo ea quae acute sonant, sicut aes, argentum, et aurum, stannum temperat, et gravat sonos eorum : et ideo admiscetur aeri in infusione campanarum. Quod autem dicit Hermes in alchimicis, quod stannum propter suam nimiam siccitatem corpora quibus admiscetur, frangit et ductilem materiam in eis destruit, intelligitur eo modo quo dictum est ex acuto vapore vel lotura videlicet ipsum exsiccatas habere terrestres partes quae sunt ipso : quia aliter falsum esset, cum videamus ipsum esse mollius multis aliis metallis. Dicunt autem stannum fusum cito putrescere, et plumbum manere, et crescere sub divo, et in terra crescere, et probabile ego judico, quia cum experimentis convenire videtur. Hujus igitur causa est quae in Coelo et mundo assignata est, causa enim corruptionis elementorum est, quod elementa moventur ad se invicem, et cum non fortis est ligatura mixtionis, tunc unumquodque elementorum evadit ab altero. Jam autem dictum est male esse mixtum stannum, et ideo cum igne debilitatur et a loco suae generationis removetur, citius aliis metallis corrumpitur. Plumbum autem grossum est valde in substantia sua, et de roribus et pluviis imbibitis humorem paulatim mineralem facit, et ad se convertit : et ideo per diuturnitatem temporis incrementum capit /88b/aliquando. Invenitur autem stannum duplex, scilicet durius et siccius quod venit de Anglia sive Britannia, et mollius aliquantulum quod in Germaniae partibus abundantius invenitur. Haec igitur de natura stanni a nobis dicta sufficiant.

In alchimicis, de natura plumbum

ed. Borgnet, 1890, Lib.IV, tract.1, cap.2

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

86a-86b

Quotation

CAPUT III. De natura plumbi. Juxta eumdem modum determinatur de PLUMBO quod minus omnibus aliis metallis addit super materiam argenti vivi : propter quod etiam dicunt Aristoteles et Avicenna quod cum fluit plumbum, procul dubio videtur esse argentum vivum. De compositione igitur plumbi per substantiam pro certo creditur, quod suum argentum vivum est multum respectu sui sulphuris, et forte sulphur parum intrat in compositionem plumbi per substantiam, sed multum per qualitatem, et ideo decoquit ipsum calore suo et convertit ad plumbi speciem, sicut coagulum parvum per substantiam coagulat multum de lacte. Argentum autem vivum plumbi in qualitate est non bonum, sed aquosum et lutulentum : et ideo in igne de facili evaporat aquositas, et remanet pulvis terrestris sicut cinis qui relinquitur ex lutea substantia plumbi : et quia vis sulphuris est in plumbo, ut diximus, ideo vapor ejus exsiccat argentum vivum, sicut vapor sulphuris : non enim potest esse, quod duae substantiae eumdem et eodem modo faciant effectum, nisi per aliquod unum quod est in eis. Diximus autem in praecedentibus quare habet colorem fuscum. In effectu vero plumbum est frigidum constrictivum et specialem habet virtutem contra libidinem venereorum et contra pollutiones nocturnas, si ex ipso circulus factus latitudinis duorum digitorum ponatur circa renes et camphora pungatur : sed cavendum est ne /86b/frigiditate sua intimius nimi stringens materiam, sursum compellat ad caput, et maniam vel epilepsiam inducat : cavendum etiam ne paralysim inducat inferioribus membris vel stuporem. Haec igitur est natura plumbi in sua commixtione et effectu. Hermes autem qui multum de transmutationibus metallorum probavit, in alchimicis suis sic tradidit quod si plumbi laminae super vas cum multo et forti aceto suspendantur, ita quod vapor aceti continue laminas illas tangat, vapor ille condensabit et corrumpet plumbi substantiam, et in pulverem convertet qui colorem album habet et cerusa vocatur. Si autem acetum super ipsam laminam funditur, albescit multum et destruit versa vice virtutem aceti. Causa autem pro certo hujus est, quia acetum licet sit hebes in substantia propter suam frigiditatem, tamen est acutum in actione, propter hoc quod est reliquiae cujusdam ignis qui evolavit ex ipso, sicut cinis est reliquiae ignis in lignis. Illo ergo acumine penetrat in substantiam plumbi, quando fuerit plumbum exterminatum, et lavat a sorditie argentum vivum congelatum quod est in ipso, et facit ipsum elevari super superficiem laminae sicut grana milii, et tunc albescunt propter majorem depurationem ipsorum. Amplius autem adhuc tradit Hermes, quod plumbum adustum cum eo quod adurit ipsum, sicut praecipue est sulphur vel arsenicum, generat sublimatum obscurum colorem vermileum, hoc est, rubeum qui sit citrinus, cum expressior et fortior sit ignis. Si tamen illa substantia cum aceto calcinetur et desiccetur, revertitur albus color cerusae : cujus transmutationis causa est, quia revera habet sulphur et argentum vivum, ut diximus, in suae substantiae compositione.

De forma essentiali metallorum (Plato, Hermes)

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.III, tract.1, cap.5

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

66ab

Quotation

CAPUT VI. De forma essentiali metallorum. Forma autem essentialis in omnibus dat esse, et videtur in metallicis aliud esse a coagulatione : propter hoc quod haec, ut diximus, etiam liquefacta numerum et speciem retinent. Aurum enim liquidum est aurum, et similiter argentum, et alia metalla : et hanc formam praecipue in metallis numeri proportionem, quidam virtutis terrae cum coelesti esse dicunt. In quibusdam enim alchimicis libris qui Platoni inscribuntur, numerus vel proportio numeri vocatur forma metallica, quam proportionem in virtutibus posuit constituentium elementorum : eo quod ipse omnia haec generat proportio-/66b/-ne virtutis terrae cum coelesti. Est autem virtus terrea frigida sicca : virtus autem coelestis secundum narrationem septem planetarum, ut dixit. Si ergo plus fuerit virtutis terreae quoad tres virtutes ipsius quam planetarum in immissione luminis et nobilitatis, obtinebit fuscum et ponderosum et frigidum, sicut plumbum est. Si autem plus fuerit virtutis coelestis, minus autem de potentiis terrae, erit fulgens valde incorruptioni appropinquans solidum : et quia solidum, ideo necessario grave, et quoad hoc et e converso dicitur proportio constituens auri speciem. Ad hunc autem modum etiam alia dicit formari : propter quod etiam septem genera metallorum septem planetarum nominibus vocaverunt, dicentes Saturnum plumbum, Jovem autem stannum, Martem autem ferrum, et Solem aurum, Venerem aes, Mercurium vero argentum vivum, et Lunam argentum : asserentes quod propter diversos numeros suae compositionis complexionem acquirunt septem planetarum. Hermes autem hujusmodi auctor videtur esse sententiae, licet Plato postea fuerit hunc in opinione imitatus. Hoc autem ab his alchimici videntur accepisse, asserentes lapides pretiosos stellarum et imaginum habere virtutem : septem autem genera metallorum formas habere secundum septem planetas inferiorum orbium : et sic virtutes coelorum primo in terra resultare, et quasi stellas secundas facere. In testimonium autem hujus assertionis inducunt, quod et verum est, quod orbis movet terram, et hanc esse causam diversitatis figurarum in generatis in terra, et multitudinis quae generatur in eadem potius quam in alio elemento. Hanc opinionem pater Hermes Trismegistus approbare videtur, qui dicit terram esse matrem metallorum, et coelum patrem, et impraegnari terram ad hoc in montibus campestribus et planis et in aquis et caeteris omnibus locis.

Tabula smaragdina

"Hoc dictum imperfectum est in physicis, licet forte in astronomicis et magicis esset sufficiens"

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.II, tract.1, cap.2

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

27a-b

Quotation

CAPUT III. De improbatione dictarum opinionem. Dicta vero Alexandri Peripatetici convenientia ideo non sunt, quia scimus quod licet quodlibet calidum simplex et calidum commixtum diversas habet operationes, tamen conveniunt in genere congregandi videlicet homogenia et heterogenia. Idem autem dicimus de frigido, humido, et sicco. Operationes autem lapidum nec in genere nec in specie conveniunt cum simplicium operatione, sed magis prodigiosae et mirabiles esse videntur. Adhuc autem male dictum est nihil dirigere et informare qualitates elementorum, nisi ipsam mixtionem et complexionem. Sic enim non oportet esse species et forma alia nisi complexio, quod falsum esse ostensum est, et ostendetur a nobis in libro de Anima et in philosophia prima : propter virtutes enim lapidum non complexionales nec elementales, prae omnibus magici utuntur lapidibus pretiosis tam in annulis quam in caeteris imaginibus, quorum effectus est mirabilis. Propter hoc autem et hujusmodi falsificatur dictum Alexandri. Quod autem dicit Plato de ideis, a multis inconvenienter dictum esse ostensum est : et nos de hoc alibi disputabimus, quia negotium de ideis majoris est egens inquisitionis, quam sit propositum negotium in quo sumus. Sed hic supponatur non esse ideas alias formantes generativa, neque aliquid immortalium in corporibus mortalibus et corruptibilibus : quia /27b/corruptis his nihil manet eorum quae sunt in ipsis, nec est resolutio commixtorum in elementa et ideas, sed potius solum in elementa ex quibus componuntur. Si ponerentur autem esse hujusmodi ideae, inutiles essent : eo quod non proportionarentur materiae, nec contingerent eam, nec transmutarent. Omnia enim talia videntur esse in materia ipsa et non separari ab ea. Per haec igitur et his similia dictum Platonis improbatur. Omnibus tamen Antiquis probabilius dixit Hermes de causa virtutis lapidum quia scimus pro constanti omnium inferiorum virtutes a superioribus descendere. Superiora enim substantia et lumine et situ et motu et figura influunt in inferioribus omnes nobiles virtutes quae sunt in ipsis. Tamen hoc dictum imperfectum est in physicis, licet forte in astronomicis et magicis esset sufficiens : quia in physicis dicitur causa quae est in materia operans : talis autem est elementalis aut qualitates elementorum prout sunt in commixto, vel forma substantialis tales complexiones consequens. Docet enim Ptolemaeus in libro qui Alarba dicitur, effectus stellarum ideo esse diversos et incertos, quia in inferioribus in fluxu proveniunt ad ipsa per aliud, et per accidens. Per aliud quidem, quia per virtutes elementales quae informant. Per accidens autem, quoniam non perveniunt ad inferiora nisi per esse universale, quod inconfusum et incertarum dispositionem est, eo quod aliquando materia est receptibilis virtutis coelestis, aliquando nequaquam, et aliquando recipit eam secundum parum, aliquando secundum multum : et hoc ignorantes multi qui divinant in astris, saepe mentiuntur et abominabilem suis mendacis faciunt scientiam, cum sit bona et utilis valde. Quae autem Avicenna de prodigiis dicit, prodigiosa esse videntur. Non enim imaginatio potest aliquo modo intelligentiis coelestibus convenire : nisi enim sunt conceptionem tales in eis, quae motu

In alchimicis

Implicit

ed. Borgnet, 1890, Lib.I, tract.1, cap.4

Albertus Magnus / Albert The Great

Mineralia

6a-6b

Quotation

/6a/sibi hanc virtutem, primo quidem dare Marti sicut fonti virtutis illius, sed tantum variari secundum proportionem applicationis luminis aliarum stellarum et materiae suscipientis ipsam, sicut diximus, et exinde diversa genera lapidum et metallorum in diversis locis generari. Quod dictum omnino innaturale est : eo quod hic non quaerimus causas agentes et moventes primas, quae forte sunt stellae et stellarum virtutes et dispositiones : hoc enim alterius scientiae proprium est : sed quaerimus causas efficientes proximas, quae in materia existentes, materiam transmutant. Si enim conveniens esset dictum Hermetis, jam scita causa generationis lapidum, omnium generabilium sciremus causam efficientem. Scimus enim motum et virtutem coelestium causam esse aliam a natura, ortum et occasum siderum et radios eorum. Adhuc autem causae istae sunt aequivoce agentes, et nihil communionis cum materia generabilium habentes. Nos autem secundum proprietatem naturalis scientiae causas quaerimus suis effectibus proprias et maxime materiam et univoce transmutantem. Propter hoc enim Empedocles satis posterior Hermete confirmavit lapides calido ustivo generari, assertionem sumens ex antiqua fabula de Pyrrha et Deucalione dicta, in qua lapides magnae matris ossa dicuntur. Ossa secundum Empedoclem maxime ex Vulcani partibus componuntur. Sed hoc falsum est omnino, cum nos sciamus, et infra erit ostensum, quosdam lapides ex frigido generari. Jam enim in libro Meteororum diximus, quod ea quorum materia est aqua praecipue, frigido coagulantur. Amplius autem non bene se habet dictum Empedoclis : quoniam mox in secundo de Anima ostendemus calidum elementum ustivum esse in cineres, et non consumere ad determinatam speciem, nisi aliqua moveatur virtute alia, et ab ipsa ad spe-/6b/-ciem dirigatur, sicut calor digestivus motus ab anima convertit hoc quod transmutat ad speciem carnis et nervi et ossis et similium partium animati corporis. Democritus autem et quidam alii elementatum dicunt habere animas, et ipsas esse causas generationis lapidum : propter quod dicit animam esse in lapide sicut in quolibet alio semine generandae rei, et ipsam movere calorem intrinsecum materiae in lapidis generatione, eo modo quo movetur malleus a fabro ad securis et serrae generationem. Haec autem stare non posse alibi ostendimus : anima enim non in sensibilibus sed vegetabilibus primum invenitur : nullam enim habent lapides operationem animae congruentem, cum nec alimento neque sensu utantur, nec omnino vita secundum aliquem actum vitae. Dicere autem propter solam generationem animam esse in lapidibus, non bene se habet : eo quod generatio non est secundum generationem animatorum vegetabilium et animalium sensibilium. Haec enim omnia videmus ex seminibus suis proferre suae speciei generata : lapis autem nihil horum facit omnino. Sed nec videmus omnino lapides ex lapidibus generari : sed videmus unumquemque lapidem generari ex causa aliqua quae in loco suae est generationis : propter quod lapis virtutem generativam nullam videtur omnino habere. Quidam autem ex his qui nostro tempore in alchimicis studuerunt, dicere omnino videntur omnem lapidem per accidens generari, et non esse causam propriam aliam suae generationis. Dicunt enim calidum igneum, in quocumque loco invenitur, materiam aptam assando, in lapidem vertere sicut fit in lapide cocto per assationem ignis : et dicuntur isti lapides non habere proprium aliquod generativam, sed principium materiale solum.

Intellectus speculativus

Implicit

ed. Borgnet, 1891, Lib.X, tract.2, cap.3

Albertus Magnus / Albert The Great

Ethica

628b-629a

Quotation

Secundario autem et ille felix est, qui secundum aliam virtutem quae rationis inquisitivae ultimum est, habet perfectas operationes. Haec autem virtus moralis est, sicut in primo hujus scientiae libro determinatum est : secundum hanc enim sunt operationes humanae. Quaecumque enim ad invicem agimus in commutationibus et necessitatibus et omnimodis actionibus communitatum, justa sunt, vel fortiora, vel temperata. His enim in passionibus communioris audaciae, concupiscentiae, cupiditatis, et omnibus aliis passionibus operantes conservamus quod decet unicuique cum quo convivimus. Omnia autem haec humana esse videntur, expressa in tantum quod quaedam horum ab ipsa corporis complexione accidere videntur. Quidam enim mansueti, quidam enim fortes, alii autem temperati, nonnulli justi, multi et verecundi ab ipsa corporis videntur esse natura : quae omnia ostendunt, quod moris virtus circa passiones est et humana, et his appropriatur. Similiter autem et prudentia, quae quamvis intellectualis virtus sit, non tamen est intellectus virtus secundum scientificum ipsius, sed potius secundum opinativum quod est in ipso. Propter quod morali virtuti conjugata est, et moralis virtus conjugata est prudentiae, sicut /629a/in sexto hujus scientiae libro ostensum est. Principia enim quibus electionem rectificat prudentia, omnia secundum morales virtutes accepta sunt. Dictum enim est in praecedentibus, quod moralis virtus finem ostendit. Principia autem prima finales causae sunt. Omnis enim apparitio finis, ut dicit Socrates, ex habitu est qui in modum naturae tendendo in proprium finem demonstrat. Rectum autem quod est in moralibus virtutibus in recta electione contendentium ad finem a prudentia est. Et sicut ea quae sunt ad finem, ita prudentia conjugata est moralibus, et morales conjugatae sunt prudentiae. Haec autem omnia in sexto perfecte ostensa sunt. Morales autem virtutes, quibus copulata est prudentia, omnes circa passiones sunt. Passiones autem compositi sunt. Compositi autem virtutes humanae sunt. Vita ergo quae secundum has virtutes est, et felicitas quae secundum has virtutes perfecta operatio est, humana quaedam sunt. Vita autem et operatio intellectus speculativi a passionibus et composito separata est. Nec convenit homini, ut dicit Hermes Trismegistus, nisi secundum maximam aversionem intellectus a corpore. Talis igitur operatio et felicitas, non humana, sed divina est. Tantum enim de ista felicitate secundum istius scientiae proprietatem dici potest. Certitudinaliter enim determinare de ipsa, majoris et altioris scientiae est, quam sit ista quae nunc nobis in proposito est.

Asclepius

Homo dupliciter

ed. Borgnet, 1891, Lib.X, tract.2, cap.3

Albertus Magnus / Albert The Great

Ethica

627b

Quotation

Talis autem vita quae secundum operationes speculationis est, melior est quam vita hominis. Hominis autem dico vitam quae secundum hominis est operationes. Homo enim duo homines est secundum intellectum, scilicet secundum quem Deo connexus est (ut dicit Hermes Trismegistus) nihil brutale habens in seipso : et secundum rationem inquisitam, secundum quam tempori et continuo conjunctus est, secundum quam quidem etiam homo est excellens bestias. Secundum autem eamdem nihil nisi humanum habet. Vivere igitur secundum intellectum speculativum supra homines est. Secundum enim illum intellectum non vivit secundum quod homo est, sed vivit secundum quod aliquid divinum in ipso est. Et quanto differt tale vivere a vivere compositi quod continuo et tempori commixtum est, tanto differt etiam operatio quae secundum sapientiam et intellectum est, a vivere illo quod secundum aliam virtutem est. Haec autem virtus est prudentia in ratione electa consistens, et circa particularia negotians.

Asclepius

Homo dupliciter

Implicit

(ed. Borgnet, 1891), Lib.I, tract.1, cap.6

Albertus Magnus / Albert The Great

Ethica

14a-15a

Quotation

In his tribus perfectionibus ad extrema perficitur, quae sunt circa passiones delectationum et tristitiarum. /15a/In comparatione autem inferiorum ad superiora perficitur homo dupliciter. Est enim superius et inferius in ipsis partibus animae, et est superius ad animam, ad quod anima dependet in esse et agere, sicut inferior natura dependet ad superiorem. In omnibus autem talibus regulariter verum est quod superius est regens, et inferius rectum : et si aliter fiat, perversitas est, qua est principium mali moris, ut dicit Avicenna. Concupiscentia enim et ira propter vehementem accensionem sanguinis in delectabile, et magnam protensionem spirituum ad fruendum eo quod delectabile esse putatur, retinente indigent, ne in praeceps defluant ad illicitum. Hoc autem retinens et continens est mens, quae secundum virtutem continentiae metas ponit, inter quas continet concupiscentiam et iram : ad quam perfectionem efficitur homo idoneus per frequenter operari secundum virtutem moralem, in qua perfecte homo est nihil habens bestialitatis, ut dicit Hermes Trismegistus. Tunc primum in hac quarta perfectione in gradibus humanitatis recipitur, et heroicam sive divinalem accipit dignitatem, a stabularii subjectione bestialium passionum exaltatus, et veris et pulchris bonis humanitatis ditatus : et in hac altitudine continetur, ne per appetitum unquam declinet ad stabularia et subjecta. Hanc autem perfectionem per heroicam consequitur virtutem.

Cucurbita

ed. Meyer-Jessen, 1867, VII, 2, 2

Albertus Magnus / Albert The Great

De vegetabilibus

647

Quotation

(Cucurbita pepo Lin.) Cucurbita mense aprili seritur, pingui solo et humido, ad quod semper stillet aqua. Hermes autem dicit, quod in cineribus ossium humanorum plantata, et oleo rigata, nono die habet fructum. Et quod mirabile est, semina, quae in vase cucurbitae sunt in sublimi nata, faciunt cucurbitas longas et exiles ; quae autem in medio eius nascuntur, faciunt grossas ; et quae in profundo iacent, faciunt latas. Quae autem servari debent ad semina, oportet relinquere in sua vite usque ad hiemem, et deinde in fumo suspendi, quia aliter putrescunt semina.

Cucurbita

ed. Meyer-Jessen, 1867, VI, 2, 4

Albertus Magnus / Albert The Great

De vegetabilibus

499

Quotation

Cucurbita pepo Lin.) Cucurbita autem est herba aquosa, multum lata habens folia propter multam aquositatem suam ; et ideo, nisi continue habeat ad radicem eius aquam stillantem, arescit. Repit autem anchis sicut vitis, et crescit subito, ita quod Hermes dicit, quod si cucurbita in cinere ossium humanorum oleo olivae irrigato plantetur in loco umbroso, infra novem /500/dies habebit florem et germen. Est autem natura humida et frigida. Et profert grana sui germinis in vase magno quod cum maturum est, medium est inter testam et lignum, cum ipsa tamen nihil ligneitatis habeat in cruribus et foliis suis. Cum autem recens est vas illud, est comestibile, habens humorem insipidum, et est parvi nutrimenti, quando elixatur, sed nutrimentum eius non est malum, et velocis descensionis a stomacho, nisi in stomacho corrumpatur : de facili enim corrumpitur, sicut et ceteri fructus. In vase autem ipso est quaedam substantia rara, ex qua sugunt grana eius ; et sunt grana in ipso sine ordine, sed substantia illa est sicca. Et in hoc differt a pepone, qui multa habet in se grana inordinate, sed natant in quodam humido, quod creatur in concavo eius interius. Nutrimentum autem cucurbitae fit laudabile, si cum citoniis permiscetur, quando coquitur. Est autem cucurbita nutrimenti convertibilis in id, cui associatur in stomacho : si enim cum sinapi comedatur, nascitur ex ea humor malus acris, et si cum sale, generatur ex ea salsus, et si cum stypticis, generatur ex ea humor stypticus, et sic de aliis. Est autem omnino mala cucurbita melancholicis et phlegmaticis, et bona cholericis. Nocet autem stomacho multum, et praecipue puerorum et adolescentium, et ad colon affert nocumentum maximum, et nocet intestinis. Et multas alias habet operationes.

Rosa plantetur in terra commixta cum sanguine

ed. Meyer-Jessen, 1867, VI, 1, 32

Albertus Magnus / Albert The Great

De vegetabilibus

448

Quotation

Hermes autem Egyptius tradidit, quod, si rosa plantetur in terra commixta cum sanguine, et cum sanguine rigetur, egredientur rosae ex ramis eius ad lentum calorem ignis, praecipue si ligantur rami in vere per totum, ita quod conceptum humorem emittere non possit. Et postea solvatur in hieme ad temperatum solem, [et] in modico tempore profert multas rosas. Et hoc expertum est in calidis terris ; in aliis autem est inexpertum et incertum, quia forte congelabitur humor conceptus in ramis eius, et tunc non emittit.

Rosae planta

ed. Meyer-Jessen, 1867, IV, 4, 3

Albertus Magnus / Albert The Great

De vegetabilibus

285

Quotation

Haec tamen, de qua diximus, maturitas, quae variat saporem, acceleratur in terris temperatis, ita quod aliquando praevenit dies vernales aut aestivas, praecipue in locis, quae non sunt majoris latitudinis ab aequinoctiali, quam est quartum clima. Cum enim calor aëris loci fuerit prope temperantiam, quamvis non omnino adhuc accesserit ad calorem vernum vel aestivum, et cum fuerit humor attractus in arborem, et quando fuerit aura suavis et tranquilla et non pruinosa et frigidarum tempestatum, non indiget fructus in maturitate sua majori calore vernali vel aestivo ad digestionem sui ; et tunc festinat maturatio, et praevenit dies vernos et aestivos. Et hac arte utuntur illi, qui, ligando ramos rosarum, retinent in eis succum fere digestum, et post aestatem diebus temperatis et claris solvunt ; et tunc ad solem temperatum egrediuntur. Dixit autem Hermes, quod, si plantae, sicut rosae, in terra fimata et humectata sanguine hominis plantentur, et retentus fuerit in eis succus praedicto modo, quod egreditur ad lentum ignem in hieme. Hoc non probatum est a nobis per experimentum ; primum autem est expertum.

In alkimichis, raphanus

ed. Meyer-Jessen, 1867, VI, 2, 16

Albertus Magnus / Albert The Great

De vegetabilibus

558

Quotation

/558/facit cibum natare, et non quiescit, et ideo de facili facit vomitum. Semen autem eius cum aceto facit nauseam, et similiter semen rapae. Aqua autem eius est bona hydropisi. Contra morsum viperae valet, et si ponatur frustum eius super scorpionem, moritur : et ideo dicit Democritus, quod, qui habet manum infectam maturato semine raphani, sine sui nocumento tractat serpentes. Hermes etiam tradit in alkimicis, quod si succus raphani misceatur succo lumbricorum terrae concussorum, et per pannum expressorum, et in ipso extinguatur gladius, ferrum sicut plumbum incidet gladius ille. Apud nos etiam maniacus, raphano contuso cum succo ligato super caput eius rasum, infra triduum recepit beneficium sanitatis.
(Oryza sativa Lin.) Rizum est granum, quod habet granum simile grano ordei et calamum et spicam et folium similiter, et est altitudine aequale sibi. Sed granum rizi est fuscum, paleare, parum oblongum, compressum ex rotundo columnali. Est autem calidum et siccum, sed siccitas ipsius manifestior est quam caliditas ; verumtamen calidius est frumento, ut dicunt quidam. Nutrimentum praebet declinans ad siccitatem, magis autem et melius nutrit, quando decoquitur cum lacte et oleo amigdalino, quia tunc removetur ab eo exsiccatio et constrictio, et proprie cum infunditur nocte una in aqua furfuris. Est autem ex eis, quae tarde infrigidantur, et est in eo abstersio.

Divinatio

ed. Borgnet, 1890, III, 1, 5

Albertus Magnus / Albert The Great

De somno et vigilia

183b-184s

Quotation

Sunt autem tertii per optimam dispositionem habentes in utrisque, tam in intellectu videlicet, quam etiam in imaginatione et organo, et illi et bona et ordinata valde habent simulacra, et praeparantur semper ad veros et certos intellectus : et illi sunt de habilitate naturae et vere somniantes sunt, et vere prae aliis /184a/visiones habentes, et nonnumquam etiam clarissimas pronuntiantes prophetias. Si tamen ex hoc supponatur, quod aliis et praecipue exterioribus et corporalibus passionibus detineantur, et ideo timor et concupiscentia venereorum et sollicitudines et dissolutiones gaudiorum vanorum, et tristitiae, propterea quod animam detinent, ad se trahunt imaginationem, et turbant intellectum ne moveri possit ab influentia descendente vel alia causa movente. Propter quod multi sapientium dixerunt, sicut narrat Moyses Aegyptius, quod tempore concupiscentiae, tristitiae, et timoris, prophetae non prophetizant, neque vera futura denuntiant : oportet enim per studium longum et honestos mores et ordinationes affectuum animam ab exterioribus ad interiora revocare, et claudere vias ne tumultus sensibilium qui est in vigilia, animam extrahat ad exteriora : et si hoc jam multo tempore factum est, ita quod jam evanuerint simulacra accepta per sensus et passiones animam pertrahentes ad alia, tunc divinatio certior erit : et haec est causa, quod Hermes et alii quidam divinationi studentes, in antris desertis absconditi jacuerunt.

Virtus

ed. Borgnet, 1890, I, 5

Albertus Magnus / Albert The Great

De natura loci

537a-538a

Quotation

Cum igitur ex motione horizontis necesse sit mutari totum circulum, et ex mutatione circuli mutetur tota figura radiorum, et etiam quodlibet punctum habitabilis unum speciale centrum constituat horizontis, necessario consequitur quodlibet punctum habitationis habere virtutes speciales quibus informatur id quod locatur in ipso. Et haec est causa quare nulla rerum generatarum invenitur /537b/omnino per omnia similis alteri in proprietatibus. Et hic locus est proprie, de quo dicit Porphyrius, quod est unum de individuantibus : quia, sicut tradit Boetius, impossibile est imaginari vel intelligi ut duorum aliquorum omnino idem sit locus. Et sicut hoc est in totis et perfectis rebus, ita est in partibus rerum etiam : quia sicut locus unius non est alterius in toto, ita nec locus unius partis est locus alterius partis. Convenientia tamen est in locis quae vicina sunt in proprietatibus communibus : et ideo ea quae vicine habitant, similes habent complexiones et similia conservantia et similia corrumpentia in contrarium. Similitudo et dissimilitudo locorum et virtutum formativarum, quae sunt in loco, ex materia per signum maxime deprehendi potest in quodam magnetis genere, qui uno angulo fugit ferrum, et in alio attrahit ipsum. Cum enim unus angulus non differat ab alio per magnum loci spatium, oportet quod vicina valde loca sint aliquando diversarum et contrariarum virtutum. Haec enim contrarietas non est ex materia, quia materia non est causa virtutis et formae : oportet igitur quod sit ex loco informato a figuratione radiorum stellarum. Et hoc est quod egregie dicit Hermes in libro de virtutibus universalibus quod "constellatio est causans virtutem qualitatum eorum quae infunduntur in inferioribus, et est formativa ipsorum per qualitates elementorum quae sunt sicut instrumenta virtutum coelestium." Non tantum autem quilibet locus particularis, alterius est proprietatis quam alius, sed etiam quilibet per se successive diversarum efficitur proprietatum : eo quod per ortum et occasum super ipsum, et diversam habitudinem earum ad locum quemlibet necesse est variari proprietates ipsius. Et haec est /538a/causa quare mutantur res generatae ex suis continentibus quandoque in melius, quandoque in pejus : licet hoc juvari et impediri possit aliquando per hoc quod generata profunde in se recipiunt contrarias dispositiones, sicut videmus quorumdam corpora non aegrotari in locis infirmis propter fortissimam illorum corporum dispositionem contrariam dispositioni infirmitatis quae inventa est in loco.

De virtutibus universalibus

Homo nexus Dei et mundi

ed. Borgnet 1890, II, 1, 9

Albertus Magnus / Albert The Great

517b

Quotation

Hic autem hoc notandum, quod cuicumque superiorum intellectuum intellectus applicatur humanus, qui est una de formis mundi, a lumine istius influunt in ipsum formae et species sui ordinis : et ideo quaedam notitia illius ordinis efficitur in ipso per analogiam cujus potest illa recipere. Et quia omne quod fit in aliquo, fit in eo secundum potestatem suscipientis ipsum : et ideo tales intellectus denuntiant subtilius de ordine illo, vel ut semper, vel ut frequenter, ita quod a quibusdam prophetizare putantur. Qui autem simplici primo et divino intellectui conjunctus est, divinus est et optimus in scientiis et virtutibus, ita quod sicut dixit Homerus, "non videbitur viri mortalis filius esse, sed Dei." Et ideo dicit Hermes Trismegistus in libro de Natura Dei deorum, quod "homo nexus est Dei et mundi :" quia per hujusmodi intellectum conjungitur Deo, et stramentum hujus intellectus sunt alii intellectus de quibus diximus, qui quidem in quinque sunt per modos applicationum et assimilationum diversarum, et intellectus adepti modos, et ejus qui est in effectu : sed tamen in genere sunt quinque, possibilis videlicet, et formalis et principiorum, et ille qui in effectu, et adeptus, et assimilativus et divinus. His ergo intelligibilibus et intellectibus, ut breviter dicatur, perficitur anima. De omnibus autem his subtilius determinatur in philosophia prima.

Asclepius

Intellectus

ed. Borgnet, 1890, II, 1, 9

Albertus Magnus / Albert The Great

De intellectu et intelligibili

517a

Quotation

Anima igitur humana concipiendo lumen cui applicatur intellectus agens in ipsa illustratus, applicatur lumen intelligentiarum, et amplius clarescit in illo : et sicut dicit Alfarabius, in ipso efficitur sicut stellae coeli, et intellectus huic lumini beate et pure permixtus, peritissimus efficitur astrorum, et prognosticationum quae sunt in astris. Et ideo dicit Ptolemaeus, quod "scientia astrorum facit hominem pulchritudinem coelestem amare." In illo autem lumine confortatus consurgit intellectus in lumen divinum, quod nomen non habet et inenarrabile est : quia proprio nomine non innotescit : sed ut recipitur, innotescit : et primum in quo recipitur, est intelligentia quae est primum causatum : et cum enarratur, nomine illius enarratur et non nomine proprio, sed nomine sui causati. Et ideo dixit Hermes "Deum deorum non proprie percipi nomine proprio, sed vix mente attingitur ab his qui a corpore per longum studium separantur :" jungitur igitur ultimo et lumini suo, et mixtus illi lumini aliquid participat divinitatis. Propter quod dicit Avicenna, quod aliquando illi lumini vere permixtus intellectus futura praeordinat et praedicit, et quasi Deus quidem esse perhibetur. Iste igitur est intellectus assimilativus.

Asclepius

Intellectus

ed. Borgnet, 1890, II, 1, 6

Albertus Magnus / Albert The Great

De intellectu et intelligibili

513a-b

Quotation

Adhuc autem videtur, quod cum id quod est in potentia cognoscens, nihil penitus cognoscat, quod intellectus, nisi in effectu efficiatur, nihil penitus cognoscat : et ex hoc sequitur, quod nihil penitus scit qui philosophiae non studet : nec enim scit se, nec aliquid aliud a se : sicut oculus in potentia existens, nihil penitus videt, quando per nihil visibilium sit in effectu : est enim in corpore visus, sicut in anima est intellectus. Si enim oculus per nullum visibilium sit in effectu, neque videt se, neque aliud, neque videt se non videre : quia impossibile est videre se non videre, sicut impossibile est videre nihil : ita etiam quamdiu intellectus in potentia est, et nullo modo in effectu, impossibile est scire aliud a se, vel seipsum, vel etiam scire se nescire : si vere et secundum /513b/propriam rationem scire secundum intellectum accipiatur. Et ideo antiquissimos idiotas Hermes increpans, dixit "tales nulli humanorum in vita operam dedisse, sed more porcorum vitam expendisse."

https://www.bphv.eu/en/content/asclepius

Ἑιμαρμένη

Literal

ed. Mandonnet, 1927, 2

Albertus Magnus / Albert The Great

De fato

402

Quotation

Secundo quaeritur quid sit fatum. Boetius enim, 5 de Consol., dicit, quod fatum est "dispositio inhaerens mobilibus, per quam Providentia suis quaecumque tribuit ordinibus". Hermes autem Trismegistus dicit quod fatum, quod Graeci "imarmenem" dicunt, est "complexio causarum singulis temporaliter distribuens quae sacramento deorum coelestium sunt praeordinata." (...) Respondeo quod fatum multipliciter dicitur. Uno modo dicitur fatum mors dispositione periodorum inducta : sic dicitur in Claudiano : "Livor post fata quiescit ;" et hoc modo decursum vitae tribus deabus fatalibus Platonici tribuebant, inceptionem scilicet Clotho, Lachesi progressum, et conclusionem termini Atrope, sicut dicitur : "Clotho colum portat, Lachesis trahit, Atropos occat". Et hoc modo non quaeritur hic de fato. Secundo modo dicitur fatum dispositio providentiae divinae de futuro progressu esse et vitae inferioris : quae dispositio cum sit aeterna, /403/constat quod nihil ponit in rebus ; et cum explicatur in effectu, tunc effectus iste per res completur temporibus et locis opportunis : sicut praeordinatio alicujus in mente de agendis negotiis suis per nuntium, nihil ponit in nuntio, sed tamen per nuntium expletur quando nuntium dirigit, et sibi injungit negotium : et hoc modo loquitur Boetius de fato. Et hoc modo iterum non quaeritur hic de fato. Sed natura tamen hujus praeordinationis et praedestinationis in mente divina existens, simplex est et aeterna, divina, immaterialis, incommutabilis, et cum per res temporales explicatur, temporalis fit, et materialis et multiplicata, mobilis et contingens. Tertio modo dicitur fatum forma ordinis esse et vitae inferiorum, causata in ipsis ex periodo coelestis circuli, qui suis radiationibus ambit nativitates eorum : et hoc modo Hermes loquitur de fato, vocans stellas et sacramenta deorum immobilem dispositionem esse et vitae inferioris.

Asclepius 30

Intellectus

ed. Borgnet, 1891, II, 2, 20

Albertus Magnus / Albert The Great

De causis et processu universitatis a prima causa

509a-b

Quotation

Similiter etiam est de adepto intellectu. Hic enim adeptus non dicitur nisi per hoc quod per studium et abstractionem ab inferiori natura cui conjungitur, in plena potestate est a facultate intelligentis, ut quod vult et non vult, intelligat, et operetur per ipsum : nisi enim sit adeptus quis secundum intellectum pro-/509b/-prium, semper habet impeditam operationem. Propter quod Aristoteles dicit, quod talis intellectus adeptus aequaliter inest omnibus. Non enim aequaliter in hominibus est separatus ab inferioribus naturae passionibus, nec aequaliter in actu constitutus est perfectione intelligibilium secundum actum intellectus agentis agentium in ipsum, et perficientium ipsum in actu, de potentia de qua reducitur. Propter quod etiam a quibusdam Philosophis hic intellectus appellatur acquisitus vel possessus. Acquisitus quidem quia per studium acquiritur vel virtutis vel scientiae. Virtutem autem dico omne quod potentiam intellectualem perficit ad agendum, sicut aliam virtutem dicimus esse textoris, et aliam tectonici. Scientiam autem dico omne quod perficit ad speculandum non impedite. Possessus autem dicitur, ut dicit Hermes Trismegistus, quia est sessio posterioris partis intellectus agentis in anima. Anterius enim agentis est lux quae in ipso agente est. Lumen autem quod ab ipso agente procedit, et in intelligibilibus diffunditur ad hoc quod intelligibilia sint, est posterius agente in quo sedet anima : propter quod talis intellectus vocatur possessus, lumine scilicet agentis acquisitus : in quo etiam ipse agens possessus est. Et ex hoc est quod quidam opinati sunt, quod agens intellectus habitus est, licet decepti sint. Quamvis enim lumen agentis receptum in rebus causatis habitus sit, tamen intellectus per seipsum agens substantia intellectualis est.

Asclepius

Hermes, Socrates, et Plato

Not literal

ed. Borgnet, 1891, I, 4, 7

Albertus Magnus / Albert The Great

De causis et processu universitatis a prima causa

425a-425b

Quotation

Si forte aliquis diceret, quod ab extrinseco est motus corporis coelestis, extrinsecum vocans omne quod de natura mobilis non est : tunc non potest esse nisi altero duorum modorum. Aut enim est ab extrinseco quod secundum formam suam non influit mobili, sicut projiciens lapidem sursum, lapidi non influit formam ejus quod per naturam ascendit : aut est sic quod formam suam influit ei quod movetur, sicut desideratum influit desiderio, cum tamen desideratum secundum se maneat extrinsecum. Si primo modo sit ab extrinseco, sequitur quod motus coeli sit violentus, quod penitus absurdum est. Ex hoc enim sequeretur, quod motus coeli non esset primus mo-/425b/-tuum, et quod non esset causa omnium naturalium. Si vero secundo modo dicatur extrinsecum, tunc sequitur quod illud quod moveret, perceptivum est formae desiderabilis. Non est autem perceptivum secundum quod corpus : corpus enim nihil desiderat, nec desiderabilis aliquam percipit intentionem. Percipit ergo secundum quod est animatum : movens ergo immediatum erit anima : et movens per medium, erit id quod desideratum est : coelum ergo ab anima movetur. Et hanc opinionem Hermes Trismegistus, Socrates, et Plato, et tota secta defendit Stoicorum, et multi Peripateticorum quos nominavimus.

Asclepius

Ἑιμαρμένη

Literal

ed. Borgnet, 1891, I, 4, 6

Albertus Magnus / Albert The Great

De causis et processu universitatis a prima causa

421b-422a

Quotation

Haec tria Hermes Trismegistus in libro de Natura deorum aliis vocat nominibus : dicit enim sic : "Haec tria, eimarmenê, necessitas, ordo, maxime Dei motu sunt effecta, quae mundum gubernant sua le-/422a/-ge et ratione. Ab his ergo omne velle et nolle divinitus ostensum est totum : nec ira etenim commoventur, nec flectuntur gratia, sed serviunt necessitati rationis aeternae : quae aeternitas inadversibilis et immobilis, et insolubilis est. Prima ergo eimarmenê est, quae jacto velut semine futurorum omnibus suscipit prolem. Sequitur necessitas, qua ad effectum coguntur omnia. Tertius ordo textum servans earum rerum, quas eimarmenê necessitasque disponit." Haec sunt verba Trismegisti.

Asclepius 30

Omnia unius esse aut unum esse omnia

Explicit indeterminate

ed. Borgnet, 1891, X

Albertus Magnus / Albert The Great

De causis et processu universitatis a prima causa I, 4, 3

414a-b

Quotation

De modo influxus. Modus autem fluxus et influxus illius ab antiquis Peripateticis valde diversus assignatur. Antiquissimi enim a quibus prima incepit philosophia, Trismegistus, et Apollo, et Hermes Aegyptius, et Asclepius Trismegisti discipulus, modum hujus influxus ponebant in hoc quod primum principium penetrat omnia, et est omne quod est de se esse omnium, ita quod quidquid est in universis praeter ipsum, vel est materia, vel accidens : nec diversificatur in essentia secundum quod est in omnibus, sed in esse secundum quod plus et minus occumbit obumbratione materiae in hoc vel in illo : per hoc enim incipit distare a prima sinceritate et lumine ipsius. Et ideo dicit haec verba Hermes Trismegistus, quod "Deus est omne quod est." Sed dupliciter consideratur, scilicet in seipso, et in secundo deo quem consistuit. In se quidem solus ipse in se est. In secundo autem quem ex se constituit, est in omnibus rebus existens totum esse earum : eo quod omnia ad imaginem suae divinitatis formavit et constituit : propter quod etiam multa deo-/414b/-rum genera facta sunt, ut dicit. Ille autem qui confinxit librum Fontis vitae, convenit cum istis in hoc, quod in penetratione per omnia fluxum etiam ponit. Sed in hoc differt ab eis, quod primum principium non dicit esse aliquid de esse causatorum, sed seipso distinctum ab omnibus. Posteriores autem Philosophi Peripatetici fluxum hunc non ponunt nisi in communicabilitate primi et bonitatem ejus quae fluunt ab ipso.
Et opinio quidem Antiquorum pessimus error est, et destruit omnes gradus entium. Secundum eos enim omne quod est formatur immediate ab ipsa primi essentia, et secundum hoc primum materiae commiscibile est et esse materiale accipiens : quod stare non potest cum his quae de necessitate esse probata sunt. Praeterea si verum est quod dicunt, primum materiale est, et agitur in numeris, et per differentiae et accidentis proprii divisionem : quod valde absurdum est. Prima enim non possunt esse plura, et primum non potest habere comparem vel comparticipem vel contrarium : quae omnia in antehabitis jam a nobis probata sunt.
Adhuc quaecumque forma dat esse materiae, prius fuit in eadem materia in potentia, et per principia illi materiae determinata, ducta est ad actum. Oporteret ergo quod primum principium secundum aliquid sui primo esset in potentia, et per quaedam agentia alia ab ipso reduceretur ad actum. Ex quo sequitur, quod primum principium dependentiam habeat ad materiam ut ad causam, et ad aliquod efficiens et sic primum principium non erit necesse esse omnino et omnimode. Sequitur etiam, quod ipsum non sit primum : quae omnia valde absurda sunt. Propter quod abhorrenda est illa opinio, et priorum philosophantium fuit qui artem syllogisticam non habebant, sed in philosophicis palpabant sicut in tenebris.

Asclepius 1; 20

Fluxus

Implicit

ed. Borgnet 1891

Albertus Magnus / Albert The Great

De causis et processu universitatis a prima causa I, 4, 1

411a-b

Quotation

411a/corporaliter propter materiam, non propter formam artis quae defluit, vel propter artem quae est principium fluxus illius. Unde cum causa aliquid agat in subjecto aliquo existens, fluxus autem de ratione sua nihil dicat nisi processum formae ab ipso simplici formali principio, patet quod fluere non est idem quod causare. Adhuc non idem est quod principiare : si enim vis fiat in eo quod est principium omne principium est aliquid rei cujus est principium, et hoc sonat ipsum nomen : principium enim primum rei est. Id autem quod causa fontalis fluxus est, de quo hic loquimur, non semper est aliquid rei : quia primus fons nulli rei commiscibilis est : nec pars esse potest alicujus rei quam constituit : et propter hoc fluit tam mediatum quam immediatum, quod immediate est conjunctum, uno et eodem modo se habens ad omnia, licet non uno et eodem modo se habeant omnia ad ipsum. Ex quo patet, quod fluere non est elementaliter constituere. Quod enim elementaliter constituitur, compositum est ex primis constituentibus ipsum secundum formam : fluxus autem est simplicis et alicujus quod in esse suo nihil habet elementaliter componens. Ex his patet, quod fluxus est emanatio formae a primo fonte, qui omnium formarum est fons et origo. Propter quod Plato talem originem datorem formarum vocavit : et si aliud fundit post primam originem formarum, hoc tamen non fundit nisi virtute primi fontis influentis in ipsum : et ideo non fundit universaliter nec ex thesauris propriis, sed ex thesauris a primo fonte mutuatis. Ex quo patet, quod licet forma secundum Peripateticos educatur de materia, tamen secundum hanc viam non dicitur fluere, sed potius causari vel produci : sed dici potest, quod fluat secundum quod est actus ab actu, et domus a domo, et sanitas a sanitate, ut dicit Aristoteles in VII philosophiae primae. Istum modum fluxus antiqui Peripatetici et primi processionem vocaverunt : eo quod in /411b/ipso prima originatione formae simplicis communicando se, de se emittit formam a se procedentem sine sui diminutione, sicut a luce procedit radius et ipse radius in eo cui incidit, per sui diffusionem et multiplicationem et reflexionem constituit lumen simile primo fonti luminis quantum possibile est, sicut credunt Philosophi constitui luminaria stellarum a luce solis : propter quod Ovidius dicit : Quid vetat apposito lumen de lumine tolli ? Multa licet sumant, deperit inde nihil. Si autem quaeritur, quid facit primum emittere hunc fluxum, cum nihil possit agere in primum ? Dicendum, quod ipsa communicabilitas primi cum semper sit in actu et ex copia bonitatis semper exuberet, hanc facit emanationem : nihil enim est extra ipsum, quod ipsum de potentia educat in actum, vel de habitu faciat agere : si enim in potentia esset primum, esset imperfectum : et sic erit aliud nobilius se, quod ipsum de potentia in actum educeret. Si vero esset in habitu, esset quasi dormiens et ligatus, et oporteret quod aliunde haberet ligaminis solutionem : quae omnia inconvenientia sunt in primo. Ex his patet, quod fluxus semper est in fieri : acceptio autem fluxus aliquando in factum esse : propter quod si intelligatur intercipi fons ita quod non emanat, nihil secundorum invenitur esse retinens : sicut expresse videtur in sole patiente eclipsim omnia colorata colore proprio destitui. Inter omnia autem quae principiorum habent nomen et rationem, praecipue si fluit, est intellectus agens, qui lumine quod sibi est de se, sic semper formas emanat, quibus constituit ea quae agit. Et si quaeritur, quid si vehiculum fluentis ? nihil est quaerere. Forma enim subjecta vehiculo corporalis est et esse corporate habet in spiritu vehente eam : haec autem emanatio a primo fonte.

Hermes Trismegistus, primus philosophus

ed. Borgnet, 1890, I, 1, 9

Albertus Magnus / Albert The Great

De caelo et mundo

27b

Quotation

Ut autem in nullo videamur deesse, id quod per rationem verificatum est volumus etiam testificari per sensum : de dictis enim testatur ratio visui, et visus rationi : et hoc videmus per omnes homines qui cognoverunt deos, primam videlicet causam, et alias substantias separatas intellectuales, conveniunt in judicio hoc : quia dicunt quod coelum est locus talium substantiarum, quas illi spiritus separatos dicebant esse : hoc enim tam Graeci Philosophi dixerunt, sicut Plato et sui sequaces, quam etiam alii ex gentibus Chaldaeorum et Aegyptiorum, quorum primus fuit Hermes Trismegistus qui omnem Deum in coelum sicut in locum sibi convenientem reducit, sive sit sumptus ex hominibus, sive sit coelestis omnino. Ostenditur autem etiam hoc in libris de natura deorum quod diversi Philosophi scripserunt : et ideo a nobis veritas tunc de his tradetur, quando agemus de Deorum Natura.

Ermete è il primus philosophus, vissuto in Egitto in tempi antichissimi. Primo tra i sapienti greci ed egiziani, caldei e indiani.

Asclepius

Trismegistus Mercurius, materia et fatum

ed. Borgnet, 1890

Albertus Magnus / Albert The Great

De caelo et mundo I, 1, 2

6a-6b

Quotation

Et iste quidem numerus est omnis rei quae rata est apud naturam, et significat trinitatem rerum naturalium. Nos vero non extraximus hunc numerum, nisi ex natura rerum, et retinuimus ipsum pro lege, eo quod rebus naturalibus similis est : et ideo in lege Pythagorae, in qua docuit colere Deum, adhibuimus nosipsos magnificare sacrificiis et cultu Deum unum secundum istum numerum : quoniam magnificamus Deum creatorem, qui eminet proprietatibus omnium creaturarum, tribus vicibus et tribus sacrificiis colendo eum per diem : eo quod ejus actus manifestatur in naturalibus quae perficit tribus dimensionibus, modo quo diximus : et etiam tribus perficit cognitionem quae est de ipso, sensu, et ratione, et intelligentia, sicut dicit Trismegistus Mercurius in libro de Natura Deorum. Sensu quidem quo manu ducimur, ratione qua indagamus verum ex his quae nos manu ducunt, intellectu quo mente conspicimus inventum : propter quod in tribus honoramus eum, adoratione, et sacrificio thuris, et hymnis : et tribus vicibus secundum tria puncta hemisphaerii, hoc est, mane, vespere, et meridie. Et ideo legum aliqua praecipit adorare ad Orientem, et haec prima fuit Pythagorae, et consonat legi Christiana, quantum ad hoc. Et aliqua praecepit adorare ad Meridiem, ut Trismegisti prima, et huic consonat lex Mahumeti. Et aliqua ad Occidentem, et haec fuit lex Moysi, et Judaeorum. Causa autem hujus est, quoniam motus diurnus est ab Oriente : planetae autem qui secundum traditionem Ptolemaei quasi animae sunt signorum coeli, volvuntur ab Occidente : sed vivificum lumen secundum circulum obliquum revertitur a Meridie. Ratio adorationis est reverentia. Et ratio thuris est distributio suavissimae cognitionis divinae in virtuti-/6b/-bus discretivis tam coelestium quam hominum terrestrium. Ratio autem hymnorum suave sonantium. est concentus coeli, ut dixit Pythagoras : et hoc etiam dixit Hermes Trismegistus, qui fuit ante Pythagoram. Secundum autem Peripateticorum traditionem significat harmoniam separatarum substantiarum in laude intellectuali, et jucunditate.

Hermes, basiliscus

ed. Stadler, 1920, 16

Albertus Magnus / Albert The Great

De animalibus XXV, 2

1562

Quotation

Dicunt etiam quidam quod generantur de ovo galli : sed hoc verissime falsum est et impossibile : et quod Hermes docet basiliscum generare in vitro, non intelligit de vero basilisco, sed de quodam elixyr alkymico quo metalla convertuntur.

De mirabilibus mundi

Hermes, argentum

Implicit

ed. Stadler, 1920, 16

Albertus Magnus / Albert The Great

De animalibus XXV, 2

p. 1562

Quotation

Dicit etiam Hermes quod argentum cinere eius delinitum accipit auri splendorem et pondus et soliditatem.

Hermes, basiliscus

ed. Stadler, 1920, 16

Albertus Magnus / Albert The Great

De animalibus XXII, 2, 1

1420

Quotation

Pirader est animal quantitatem habens bovis, ramosis cornibus sicut cervus, suillum sive porcinum habens vestigium, colorem habens ursi, pilos villosos et condensos. Hoc animal dicunt in timore colorem variare ad similitudinem corporum iuxta se positorum : et ideo delitescens inter saxa alba, album efficitur et latens inter frutecta efficitur viride : in quo sicut dicit Hermes convenit cum basilisco, et propter huiusmodi imitationem aliquotiens effugit venatorem.

De mirabilibus mundi

Hermes ad Esclepium, homo nexus dei et mundi

Doctrinal

ed. Stadler, 1920, 16

Albertus Magnus / Albert The Great

De animalibus XXII, I, 5

p. 1353

Quotation

§9§ De proprietatibus autem hominis praecipua est quam dicit Hermes ad Esclepium scribens quod solus homo nexus est Dei et mundi : eo quod intellectum divinum in se habet et per hunc aliquando ita supra mundum elevatur ut etiam mundi materia sequatur conceptiones eius, sicut in optime natis videmus hominibus qui suis animabus agunt ad corporum mundi transmutationem ita ut miracula facere dicantur. Et ideo etiam in ea parte qua homo mundo nectitur, non mundo subicitur, sed praeponitur ut gubernator. Hinc etiam causatur fascinatio qua anima unius agit ad alterius impedimentum vel expeditionem per visum vel alium sensum. Et ideo sicut idem testatur Hermes, si aliquando aliquis hominum per electionem se mundo inferiorem fecerit, iam quasi honore humanitatis exutus, proprietatem accipit bestiae, et per concupiscentiam porcus, per iram canis, per rapinam leo, et sic de aliis dicitur fieri : quod Plato secundam vocavit animarum incorporationem. Perseverante enim homine in mentis culmine, trahit ad se corpus et mundum : quia anima nata est praecipere corpori et mundo. Si autem per electionem se corpori supposuerit cum accidentia corporis animam transmutent, tunc accipit corruptionis proprietates, et tunc etiam corpus non continet, et sic inflexa et fracta ad corpus festinat per ymaginationes et passiones et accelerat corporis corruptiones. Et ideo dicit Avicenna quod ymaginans colores rubeos auget sanguinis motum et fluxum : et multum tristis et timens lepram erit aliquando leprosus : et cetera multa in homine contingunt huiusmodi.

Asclepius

Trismegistus Hermes

Doctrinal

ed. Borgnet, 1890, II, 1, 6

Albertus Magnus / Albert The Great

Metaphysica ???

123a

Quotation

Et iste est intellectus Peripateticorum in hoc loco, quem multi ignoraverunt : non enim est dubium motum et generationem infinitam esse secundum convenientiam moventis et moti, quamvis finiri possit omni hora et omni die secundum imperium Dei illius qui dicitur deorum Dominus et Deus Socratis, sicut bene dixerunt Trismegistus Hermes et Plato. Sic igitur patet, qualiter consistit motus secundum quod est actus moventis et mobilis, et finitur, et qualiter non consistit neque finitur.

Asclepius

Trismegistus Hermes, possessio

ed. Colon.,1960, 16.1

Albertus Magnus / Albert The Great

Metaphysica

Quotation

Trismegistus enim Hermes dicit possessionem esse id in quo per naturam sedet possidens, quieto iure utens ipso, et hoc modo sedet in cognitione sensibilium non divinissimorum.

Asclepius, 11

Hermes Trismegistus, homo nexus Dei et mundi

Not literal

ed. Colon, 1960, 16.1

Albertus Magnus / Albert The Great

Metaphysica

1-2

Quotation

Sicut enim subtiliter dicit HermesTrismegistus in libro quem de Deo deorum ad Eusclepium collegam composuit, homo nexus est Dei et mundi, super mundum per duplicem indagationem existens, physicam scilicet, et doctrinalem : quare utraque virtute rationis humanae perfici-/2b/-tur, et hoc modo mundi gubernator congrue vocatur : subnexus est autem Deo, pulchritudines ejus non immensas mundo, hoc est, continuo et tempore, accipiens per similitudinem divinam, quas in eo est per lumen simplicis intellectus, quod a Deo deorum participat. Haec autem speculatio est rerum altissimarum divinarum quae sunt esse simplicis differentiae et passiones, praeter conceptionem cum continuo et tempore nihil accipientes principiorum essendi ab eis, eo quod illis priora sunt et causae esse eorum : et ideo ista stabiliunt in esse omnia continua et omnia temporalia. Quod esse stabile et fundatum supponitur, et non quaeritur in eis in scientiis doctrinalibus et physicis partes entis continui vel mobilis considerantibus. Sicut enim causa tertia in ordine fundatur in secundaria, et secundaria in primaria, et primaria non fundatur in aliquo, sed est fundamentum omnium consequentium : ita naturalia et doctrinalia fundantur in divinis, et divina non fundantur, sed fundant tam mathematica quam physica.

Asclepius 6

Asclepius

You are here

Quotations

Le citazioni ermetiche in Alberto Magno